6 grudnia 1914 roku do Łodzi ponownie weszli Niemcy. Nie przywitano ich jak bohaterów. Nawet przez mieszkających tutaj łodzian narodowości niemieckiej. Przez wiele lat starali się być lojalni wobec cara. Sytuacja w Łodzi była dosyć skomplikowana. Już w październiku, gdy Niemcy pierwszy raz zajęli miasto, pojawili się tu legioniści. Przywitały ich rosyjskie flagi. Łódź świętowała tzw. galówkę, czyli urodziny carskiego syna Michała. Polacy nie za bardzo wiedzieli jak zachować się w stosunku do legionistów. Opisuje to w jednej ze swoich książek Andrzej Strug. Gdy przychodzi do ciotki, siostry matki w mundurze legionisty, ta blednie na jego widok. Wujek, znany łódzki adwokat mówi: Jesteś pruskim najemnikiem, wynoś się stąd! Podobne okrzyki witały legionistów, gdy wchodzili do Łodzi. Dopiero w czasie spotkania z łodzianami, które miało miejsce w teatrze, jeden z legionistów, prosty żołnierz zaczął pytać: Modliliście się o wolną Polskę, o wojnę światową, która tę wolność przyniesie, walczyli w powstaniach, a teraz kiedy jest okazja tak się zachowujecie? To zmieniło stosunek łodzian do legionistów. Opuścili oni miasto przed Operacją Łódzką. W czasie działań wojennych powołano w Łodzi Komitet Obywatelski. W jego w skład weszli m.in intelektualiści, fabrykanci. Porządku pilnowała Milicja Obywatelska do której należało 10 tysięcy ludzi.

CZYTAJ DALEJ>>>

Rozpoczęła się niemiecka okupacja. Czas I wojny światowej był dla łodzian bardzo trudny. Panował głód, chłód. W mieście brakowało opału, żywności. Artykuły żywnościowe pojawiały się w sklepach, na straganach, ale były tak drogie, że niewiele osób było stać, by je kupić.

- Wprowadzono kartki na żywność, ale tylko na podstawowe artykuły: chleb, mąkę, cukier – opowiadał nam Mirosław Jaskulski, historyk, wieloletni pracownik Muzeum Miasta Łodzi. - Zachowało się do dziś wiele niewykorzystanych kartek żywnościowych z tamtych czasów. To znaczy, że wiele osób nie miało pieniędzy, by te kartki zrealizować.

Zdaniem Konrada Czernielewskiego, starszego kustosz Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi .okupacja niemiecka w czasie pierwszej wojny światowej wyglądała zupełnie inaczej niż w czasie drugiej wojny.

- Zdarzały się egzekucje, m.in za sabotaż, szpiegostwo, działanie w konspiracyjnej organizacji, posiadanie broni, ale nie na taką skalę jak podczas okupacji hitlerowskiej.- dodaje Konrad Czernielewski. - Terror wobec Polaków zelżał, gdy okazało że Niemcy potrzebują mięsa armatniego. Świadczy o tym Świadczy o tym słynny akt z 5 listopada 1916 zapowiadający odbudowanie Polski pod protektoratem Niemiec i Austro-Węgier. Miał tylko jeden cel: ściągnąć polskiego żołnierza do niemieckiej armii. Wiadomo, że Polacy się jednak na to nie zgodzili. Nastąpił słynny kryzys przysięgowy, aresztowanie Józefa Piłsudskiego, internowanie legionistów będących obywatelami rosyjskimi.

CZYTAJ DALEJ>>>

Nikt nie obliczał ile osób zmarło podczas I wojny światowej w Łodzi z powodu chorób, głodu. Ale można przypuszczać, że życie straciło kilkanaście tysięcy łodzian. Często notowano na ulicach zasłabnięcia, zwykle kończące się śmiercią. Przyczyną tych zasłabnięć był zwykle głód, wycieńczenie organizmu. Panowały też epidemie ospy, tyfusu, cholery.

- Niemcy dbali głównie o armię i niemiecka ludność, Polacy ich specjalnie nie interesowali – mówi Mirosław Jaskulski.
Na początku wojny Łódź liczyła około 600 tysięcy mieszkańców. Pod jej koniec zmniejszyła się do 342 tysięcy.

- Łódź była miastem przemysłowym, produkującym w dużej mierze na potrzeby Rosji. - mówi dr Tadeusz Bogalecki, łódzki historyk. - Po wybuchu wojny ten przemysł stanął. Nie było możliwości, ani sensu kontynuowania produkcji. Produkowano tylko dla potrzeb armii niemieckiej. Od 1915 roku, gdy Niemcom brakowało metali kolorowych do produkcji broni, amunicji to zaczęli wyciągać ten metal z maszyn, które były w łódzkich fabrykach. To, że przemysł w zasadzie nie funkcjonował sprawiło, że ludzie zaczęli opuszczać Łódź. Wracali na wieś, do miejscowości z których pochodzili, by przeżyć. Warunki życia w mieście były bardzo ciężkie. Brakowało opału.