To jeszcze bardziej skomplikuje relacje sąsiedzkie. Dlatego w Łodzi jedna ze wspólnot już zamontowała przy pergoli kamerę. Po wątpliwościach na temat jakości posegregowanych śmieci postanowiła kontrolować mieszkańców.

Skąd bierze się to śmieciowe szaleństwo? Powodów jest co najmniej kilka.

Po pierwsze, od początku 2018 roku Chiny - główny odbiorca europejskich surowców wtórnych - wprowadził zakaz importu takich odpadów jak plastik czy papier, a na dodatek lista zakazanych odpadów ciągle się poszerza. W ten sposób Chiny chcą zerwać z opinią światowego śmietniska i zadbać o środowisko. Zakaz importu ma m.in. zakończyć prowadzone w prymitywnych warunkach odzyskiwanie surowców z europejskich urządzeń elektronicznych.

To sprawia, że śmieci na rynku jest nadmiar, a ich ceny spadają. Jak przy okazji podwyżek - tłumaczyła Ewa Jasińska z Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Łodzi. Jeszcze dwa lata temu tonę folii miasto mogło sprzedać za około 250 zł. W ubiegłym roku musiało już płacić 280 zł, aby ktoś ją zabrał.

Rynek szuka nowych miejsc, do których mógłby wysłać odpady do składowania lub przetworzenia, ale nie jest to proste.

- W dłuższym czasie spowoduje to rozwój bardziej zaawansowanych technik recyclingu odpadów. Ale nie stanie się to od razu - mówi dr Zbigniew Głuszczak z Katedry Gospodarki Regionalnej i Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego.

Po drugie - Unia Europejska wymaga, by coraz większa część odpadów była poddawana recyclingowi. W 2025 r. ma to być 55 proc. odpadów komunalnych, w 2030 roku - już 60 proc., a w 2030 r. - 65 proc. Za nieuzyskanie tych wyników grożą nam wysokie kary.

Do sortowania zachęca też rynek, bo dokładnie posortowane odpady łatwiej sprzedać. W efekcie sortujemy i odzyskujemy coraz więcej. W regionie łódzkim w latach 2012-2016 poziom sortowania odpadów wzrósł trzykrotnie.

Ale to i tak za mało. W połowie ubiegłego roku Najwyższa Izba Kontroli ostrzegła, że skoro w 2014 r. poddaliśmy recyklingowi zaledwie 21 proc. odpadów komunalnych „istnieje zagrożenie niezrealizowania przez Polskę wyznaczonych przez Unię Europejską celów recyklingowych”. Jesienią Komisja Europejska zakwalifikowała Polskę jako jeden z 14 krajów, w których osiągnięcie wyznaczonych celów może się nie udać.

Żeby zwiększyć zakres segregacji, rząd podnosi opłatę środowiskową za składowanie odpadów zmieszanych. Ceny rosną skokowo. Jeszcze w 2013 wynosiła ona 115,41 zł za tonę, w 2014 - 119,68 zł za tonę. W 2019 roku to 170 zł za tonę, a w 2020 ma to być aż 270 zł...

Na wzrost tej opłaty samorządy zrzucają winę za wzrost opłat za odbiór śmieci. Władze Radomska poszły o krok dalej i kilka tygodni temu zaapelowały do lokalnych posłów PiS: Anny Milczanowskiej i Krzysztofa Maciejewskiego o podjęcie działań legislacyjnych, które zapobiegną wzrostowi stawek za odbiór i gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Jednak szanse na obniżenie tzw. opłaty marszałkowskiej są niewielkie. Bo wbrew temu, co mówią samorządy, jej wysokość nie wynika jedynie z zachłanności rządzących.

- To typowe narzędzie ekonomiczne, które ma wymusić właściwe zachowanie, w tym przypadku segregację odpadów, ich wykorzystanie i uniknięcie składowania - tłumaczy dr Głuszczak.