Matura z polskiego 2021 już 4 maja. Jacy bohaterowie lektur pojawią się w arkuszu? Znów "Lalka" czy "Pan Tadeusz"? A co powiecie na rewolucjonistę Pawła Własowa z powieści "Matka" Maksyma Gorkiego? Ewentualnie na wybór - w waszym maturalnym wypracowaniu - pisarzy najlepiej propagujących osiągnięcia Polski Ludowej w jej 30-leciu? Przedstawiamy (w galerii ilustracji do tego artykułu) oryginalne tematy maturalne z PRL.

>>> Zobacz tematy przy kolejnych ilustracjach >>>

Na zdjęciu matura w Łodzi w latach osiemdziesiątych.

Matura z polskiego 2021 już 4 maja. Jacy bohaterowie lektur pojawią się w arkuszu? Znów "Lalka" czy "Pan Tadeusz"? A co powiecie na rewolucjonistę Pawła Własowa z powieści "Matka" Maksyma Gorkiego? Ewentualnie na wybór - w waszym maturalnym wypracowaniu - pisarzy najlepiej propagujących osiągnięcia Polski Ludowej w jej 30-leciu? Przedstawiamy (w galerii ilustracji do tego artykułu) oryginalne tematy maturalne z PRL.

>>> Zobacz tematy przy kolejnej ilustracji >>>

Jaki będzie temat na maturze? A którą mamy rocznicę powstania PRL...?

Pisemny egzamin dojrzałości z języka polskiego już we wtorek (4 maja). Maturzyści 2021 próbują odgadnąć temat, który zaraz po majówce pojawi się w ich arkuszu. Nie inaczej było w PRL! Wtedy podpowiedziami okazywały się m.in. okrągłe rocznice jej powstania: np. w 1974 r. nie zabrakło roli pisarzy "w propagowaniu osiągnięć Polski Ludowej w okresie 30-lecia"... Z kolei w 1967 r. w zestawie maturalnym znalazł się temat wpływu "Wielkiej Rewolucji Październikowej na kształtowanie się postawy pisarzy polskich" (wiadomo: jubileusz półwiecza).

Porównaj Tomasza Judyma z Pawłem Własowem

Z drugiej strony tematy "ideologiczne" wcale aż tak bardzo nie dominowały ówczesnych zestawów maturalnych. Zdarzały się np. "Najpiękniejsze portrety ideału kobiecego w naszej literaturze" (1975) czy charakterystyka Tomasza Judyma. Jednak w 1970 r. bohatera z "Ludzi bezdomnych" Stefana Żeromskiego należało porównać z Pawłem Własowem, postacią z powieści "Matka" Maksyma Gorkiego, lektury uważanej za pierwszy w pełni socrealistyczny utwór obrazujący narodziny ruchu robotniczego.

>>> Dla maturzystów 2021, a zwłaszcza dla tych z przeszłości - jako ilustracje do tego artykułu - zestawy tematów z polskiego na egzaminie dojrzałości w PRL (zebrane przez reporterów "Dziennika Łódzkiego", opisujących matury także przed dekadami...) >>>

"Dlaczego nie można pozwolić na przedawnienie ścigania zbrodniarzy wojennych"? - pytali autorzy arkusza na maturze z polskiego 1965 r. Odpowiedź należało podeprzeć przykładami literackimi.

Od ostatniej wojny upłynęły dopiero dwie dekady. Problematyka rozliczeń z faszyzmem w latach sześćdziesiątych pojawiała się w arkuszu niemal co roku. Oczywiście, gdyby maturzysta chciał wtedy rozliczać w wypracowaniu "bratni" Związek Radziecki, świadectwa dojrzałości ze swoim nazwiskiem raczej by nie zobaczył...

>>> Zobacz dalej przy kolejnej ilustracji >>>

Zestaw maturalny z 1966 r. zawierał dwa tematy, które teraz nie mogłyby się pojawić na egzaminie z polskiego.

Postawę Kordiana i doktora Judyma należało porównać wtedy z losami Szczęsnego Bidy. Kim jest Szczęsny Bida? To główny bohater powieści Igora Neverly'ego "Pamiątka z celulozy" (naiwny początkowo chłopak ze wsi, który w okresie I wojny światowej i rewolucji, jako dziecko, przebywa w głębi Rosji, a potem wraca do Polski - w końcowych partiach powieści szykuje się do wyjazdu do Hiszpanii, by w 1936 r. walczyć w obronie republiki).

W 2021 r. trudno przypuszczać, aby na maturze pojawił się także temat "Pierwsze dni wolności w znanych mi utworach literatury Polski Ludowej"...

>>> Zobacz dalej przy kolejnej ilustracji >>>