Iran: odkryj dawną Persję. Co zobaczyć w Iranie i czy jest tam bezpiecznie? Najważniejsze informacje na temat zwiedzania Iranu

Iran to państwo położone na Bliskim Wschodzie, między zatokami Perską i Omańską a Morzem Kaspijskim. Powierzchnia Iranu jest ok. pięciokrotnie większa niż Polski. Kraj ten graniczy z Turkmenistanem, Afganistanem, Pakistanem, Irakiem, Turcją, Armenią oraz Azerbejdżanem. Polakom może być znany z lekcji historii jako Persja.

Flaga Iranu
Flagę Iranu tworzą trzy horyzontalne pasy w kolorach zielonym (symbol islamu), białym (symbol pokoju) oraz czerwonym (symbol męstwa). W środkowej części flagi widoczne jest godło kraju, natomiast białe napisy na pasach zielonym i czerwonym to wyrażenie „Allahu Akbar”, oznaczające „Bóg jest wielki”.

Językiem urzędowym w Iranie jest jęz. perski. Posługują się nim także niektórzy mieszkańcy Afganistanu, Tadżykistanu i Iraku.

Stolica Iranu
Stolicą Iranu jest Teheran, który jest jednocześnie największym miastem w kraju, zamieszkiwanym przez ok. 10 milionów osób. Miasto leży u stóp masywu Elburs.

Oprócz rewolucji w 1979 roku i kwestii związanych z bronią atomową (omawianych szumnie w mediach), które niestety przyćmiły obraz Iranu jako destynacji turystycznej, Iran jest niezwykle interesującym, barwnym i ciekawym krajem z bogatą historią i przede wszystkim wspaniałymi ludźmi. Można go kojarzyć z szafranem, dywanami o pięknych wzorach (po ich wyglądzie można poznać z jakiego regionu pochodzą!), starożytnego miasta królów – Persepolis, turkusów, glinianego miasta Jazd, różowego meczetu w Szirazie, placu Imama Chomeiniego w Isfahanie, wyrobów z miedzi, talerzy malowanych techniką meenakari oraz wielu innych miejsc i rzeczy, których nie sposób wymienić na raz.

Dla turystów z Polski w Iranie jest tanio. Walutą Iranu jest rial irański (dzieli się na 100 dinarów). 10 tys. riali to ok. 1 zł.

Poniżej znajdziesz ceny przykładowych produktów w 2024 roku:

• litr wody: 200 tys. riali, czyli ok. 2 zł;
• litr soku z guawy: 650 tys. riali, czyli ok. 6.5 zł;
• świeżo wyciskany sok z melona: 700 tys. riali, czyli ok. 7 zł;
• owoce melona (1 kg): ok. 200 tys. riali, czyli ok. 2 zł;
• jedzenie w ulicznym barze: ok. 3 mln riali, czyli ok. 30 zł;
• jedzenie w restauracji: ok. 6mln riali, czyli ok. 60 zł;
• kawa 500 tys. riali, czyli ok. 5 zł.

Iran jest krajem niesamowicie różnorodnym i w niemal każdym jego zakątku jest coś ciekawego do zwiedzenia, szczególnie z perspektywy turysty. Najważniejszymi miejscami, które warto zobaczyć w tym państwie podczas pierwszej podróży są m.in.:

• miasta: Isfahan, Sziraz, Yazd, Teheran,
• ruiny Persepolis,
• Dolina Gwiazdy,
• „tęczowa wyspę” Hormuz
• oraz Daszt-e Lut: pustynia wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, słynąca z charakterystycznych wydm i uznawana za najgorętsze miejsce na świecie.

Oficjalnie nie i w ogóle go tam nie ma. Nieoficjalnie, istnieje oczywiście „czarny rynek”, na którym można go zakupić, choć nie jest łatwo dotrzeć do osób, u których można go nabyć. Litr wódki to około 18 mln riali, czyli ok.180 złotych.

W Iranie większość stanowią wyznawcy islamu szyickiego (szyizmu). Iran jest republiką islamską, zatem religia odgrywa dużą rolę zarówno na szczeblu politycznym, jak i społecznym. Religijność Irańczyków (w znaczeniu duchowego drogowskazu o głębokim przekazie filozoficzno-moralnym) trudno oszacować, trzeba jednak zaznaczyć, że poziom zewnętrznego podporządkowania się zasadom islamu jest mocno zróżnicowany. Na tej samej ulicy chodzą obok siebie w pełni zakryte czarnym czadorem kobiety, jak i eleganckie, zadbane panie, które od Europejek odróżnia jedynie szal/chusta na włosach, dobrana oczywiście kolorem i wzorem do ich ubioru.

Dla tych, do których mocniej przemawia obraz niż słowo pisane, dobrym wprowadzeniem będzie obejrzenie filmu „Cienie rewolucji” („Septembers of Shiraz”, reż. Wayne Blair). Nie wnikając jednak w bardzo interesujące szczegóły historyczne, do 1979 roku Iranem rządził szach Mohammed Reza Pahlawi, który starał się wprowadzić swój kraj na ścieżkę nowoczesnych przemian, na wzór Zachodu. Kobiety mogły mieć odkryte włosy, ubierały się w mini spódniczki, opalały na plaży i studiowały na uniwersytetach. To w czasach szacha pierwszym kobietą-sędzia Sądu Najwyższego w Iranie została późniejsza laureatka nagrody Nobla – Szirin Ebadi (odsyłam do książki „Broniłam ofiar. Pamiętnik z Iranu”).

Niestety, szach sprawował władzę przy pomocy tajnej policji politycznej SAWAK, która słynęła ze stosowania brutalnych metod wobec społeczeństwa. Poza tym, Pahlawi politycznie postrzegany był jako marionetkowa postać, posiadająca umocowanie w rządach obcych mocarstw. Rewolucja w 1979 roku była bardziej wyrazem społecznego buntu wobec ucisku i brutalności władzy oraz chęcią wyzwolenia się spod nich, niż świadomym wyborem powrotu do konserwatywnych wartości. Tak się jednak złożyło, że iskrę buntu społecznego skutecznie wykorzystali i poprowadzili duchowni, na których czele stał charyzmatyczny przywódca Ruhollah Musawi Chomejni. Rewolucja w 1979 roku stanowi punkt zwrotny, który zaważył bezpowrotnie na dalszych losach i kształcie tego państwa.

Kobiecość w Iranie ma wiele odmian – obok siebie żyją i mijają się na ulicach ortodoksyjne Iranki i nowoczesne kobiety w modnych strojach i kolorowym makijażu. Myślę, że na największą uwagę zasługuje jednak najmłodsze pokolenie kobiet, a właściwie jeszcze nastolatek, które są ciekawe świata, przyjazne, odważne i pełne energii. Jest w nich ogień i żywotność, która widać na pierwszy rzut oka. Jak wszystkie nastolatki na każdej szerokości geograficznej, te w Iranie także chodzą grupkami, głośno się śmieją, niektóre z nich farbują na kolorowo włosy i – jako wyraz niezgody – nie noszą zakrytych włosów.

Do Iranu dotarła również moda na operacje plastyczne nosa, powiększanie ust i inne metody korygowania urody, choć uważam, że Iranki są piękne i zupełnie tych wszystkich zabiegów nie potrzebują. Życie kobiety w Iranie może być trudne lub... bardzo znośne i niewiele odbiegające od zachodniego wzorca. Wszystko zależy od stopnia „unowocześnienia” jej rodziców i podejścia do roli, praw i obowiązków kobiety. Nie bez znaczenia jest również poziom zamożności danej rodziny. Jeśli rodzice w ramach kontraktu ślubnego wynegocjowali młodej kobiecie możliwość swobodnego poruszania się bez opiekuna, prawo do studiowania, podróżowania po świecie i pracy – będzie się nimi cieszyć. Jeśli jednak wynegocjowano jej prawo do studiowania, ale już niekoniecznie do pracy – decyzja w tej sprawie należy do jej męża. Może skończyć studia, a następnie odłożyć dyplom do szuflady i zajmować się wyłącznie prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci.

W Iranie jest bezpiecznie, nawet dla samotnie podróżujących kobiet – oczywiście pod warunkiem, że nie będziesz łamać obowiązujących w tym kraju zasad.

Oto kilka podróżniczych błędów podczas podróży do dawnej Persji. Jeśli je popełnisz, nieświadomie możesz ściągnąć na siebie kłopoty:

• fotografowanie budynków rządowych, militarnych oraz innych obiektów uznawanych za strategiczne (zaliczają się do nich także mosty),
• niewłaściwe zachowanie, np. strój niedopasowany do wymogów czy picie alkoholu w miejscu publicznym.

Na pierwszą wycieczkę do kraju tak interesującego, ale i innego od Polski, warto wybrać się z biurem podróży. Wyprawy do Iranu w swojej ofercie ma wielu touroperatorów, m.in. Rainbow, Tamada Tour, Logos Travel, ITAKA czy Wytwórnia Wypraw.

Ja wybrałam się w podróż z Wytwórnią Wypraw. Mocną stroną organizatora jest z pewnością podejście do koncepcji podróżowania, choć właśnie dlatego nie jest to biuro dla każdego. Udział w tego typu wycieczce jest niesamowicie ciekawy i pozwala zobaczyć kraj z wielu różnych perspektyw. Jeśli należysz do osób ceniących sobie komfort, minusem może być dla ciebie szybkie tempo zwiedzania, częste przemieszczanie się i pobyt w hotelach o zwyczajnym standardzie, w których nie doszukasz się żadnych dodatkowych atrakcji.

Ze względu na dużą powierzchnię kraju i klimat zmieniający się w zależności od regionu (zwłaszcza późnym popołudniem i w nocy temperatury mogą się wahać), pomyśl o spakowaniu dość zróżnicowanej garderoby. Choć do Iranu należy zabrać przede wszystkim lekkie, przewiewne, zgodne z wymogami stroje, warto mieć przynajmniej jedną rzecz na chłodniejszy wieczór. W twoim bagażu nie powinno zabraknąć też kurtki przeciwdeszczowej.

Nakrycie głowy przyda ci się bez względu na płeć, chociażby ze względu na palące słońce, dlatego zabierz ze sobą krem z wysokim filtrem. U kobiet włosy muszą być zakryte, dobrze więc sprawdzi się chusta.

Poza tym, tak jak wszędzie, podczas wycieczki przydadzą ci się wygodne buty. Jeśli planujesz trekking lub wspinaczkę, konieczne będzie zabranie ze sobą odpowiedniego obuwia i sprzętu.

Podczas wyprawy do Iranu warto kupić kilka rzeczy, które będą przypominać ci o wspaniałej wycieczce przez długie lata lub ucieszą twoich najbliższych. Co przywieźć z Iranu do Polski na pamiątkę?

• Słodycze: gaz, chałwę, lavashak;
• Szafran i inne aromatyczne przyprawy;
• Suszone owoce (np. daktyle) i pistacje;
• Biżuterię z turkusami;
• Naczynia miedziane oraz błękitne naczynia meenakari;
• Dywany i obrusy ghalamkari.

Zobacz też: Azerbejdżan, atrakcje. Co zobaczyć w „Krainie Ognia”? Najważniejsze informacje: wiza, atrakcje, pamiątki

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Podróży codziennie. Obserwuj Stronę Podróży!