5/58
W czasie walk pod Gadką Starą zginęło około 2 tys. ludzi....
fot. Bitewnik Łódzki 1914

W czasie walk pod Gadką Starą zginęło około 2 tys. ludzi. Najwięcej Niemców. Generał Scheffer rozumiał, że nie uda mu się przebić. Dostał telegram, że od południa, czyli od strony Piotrkowa, przez Tuszyn idzie mu na pomoc 2 Armia austro-węgierska. Wydał więc rozkaz, by wycofać się na południe i przebić do swoich. Karl Litzmann zignorował ten rozkaz i ruszył na północ, w kierunku wsi Olechów i Brzezin. Jego żołnierze szli m.in. przez Gałków Duży, gdzie w lesie stacjonował tylko jeden pułk syberyjski. Bez problemów go rozbili i przedarli się pod Brzeziny. Tam niemieccy żołnierze znów wpadli na Rosjan.

- Dziś nie wiadomo dlaczego Rosjanie wiedząc, że idą na nich dwie kolumny wojsk niemieckich nie atakowali - twierdzą historycy.

6/58
Hipotez jest kilka. Jedna głosi, że w jednej z rosyjskich...
fot. Bitewnik Łódzki 1914

Hipotez jest kilka. Jedna głosi, że w jednej z rosyjskich jednostek wybuchł bunt, ale nie zostało to potwierdzone. Druga, że Niemcy atakowali po cichu, w nocy, na dodatek sprzyjała im mgła. Kolejna głosi, że po prostu nieudolne było rosyjskie dowództwo. W każdym razie Litzmannowi udało się odnieść zwycięstwo pod Brzezinami. Gdyby tak się nie stało mógł stanąć przed sądem polowym za niesubordynację. Wyprowadził żołnierzy z ogromnego kotła, ale dopisało mu szczęście Z czasem to starcie pod Brzezinami wypromowano jako najbardziej znaczącą bitwę w czasie Operacji Łódzkiej. Po bitwie pod Brzezinami Karla Litzmanna nazwano „Lwem spod Brzezin”. W 1915 otrzymał dowodzenie grupą armii i poprowadził przez Mazury 40. Korpus Rezerwowy (kontrofensywa z Prus Wschodnich). Zajął twierdzę Kowno uważaną dotąd za nie do zdobycia. Otrzymał za to Wieniec Liści Dębowych do odznaczenia Pour le Mérite. Odmówił jednak przyjęcia zaproponowanego mu przez cesarza tytułu szlacheckiego. W 1917 roku poprowadził armię austriacką na Mołdawię. Kiedy Hitler doszedł do władzy 80-letni Litzmann zaczął wspierać NSDAP. W 1930 roku został członkiem tej partii, a dwa lata później posłem do Reichstagu. Aż do swej śmierci, 28 maja 1936 roku, był Alterspräsidentem, czyli przewodniczącym seniorem hitlerowskiego parlamentu. Po zajęciu Łodzi przez Niemców we wrześniu 1939 roku na jego cześć miasto nazwano Litzmannstadt.

7/58
Po przeciwnej stronie, w armii rosyjskiej walczył generał...
fot. Bitewnik Łódzki 1914

Po przeciwnej stronie, w armii rosyjskiej walczył generał Paul von Rennenkampf. Nie został jednak bohaterem tak jak Litzmann. Urodził się 17 kwietnia na zamku Pankul koło Rewla w Estonii. Pochodził z rodziny niemieckiej, która przybyła w XVI wieku z Westfalii w rejon ówczesnych Inflant. Ten fakt zaważył na jego losach. Po skończeniu Mikołaje-wskiej Akademii Sztabu Generalnego służył w sztabie Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W 1900 roku został dowódcą brygady kawalerii. Uczestniczył m.in. w likwidacji tzw. powstania bokserów w Chinach, brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej, tłumił Rewolucję 1905 roku. W 1910 roku mianowano go generałem kawalerii. Trzy lata później został dowódcą Wileńskiego Okręgu Wojskowego. Na początku I wojny światowej dowodził 1 Armią rosyjską. W czasie operacji w Prusach Wschodnich nie udzielił wsparcia 2 Armii rosyjskiej, co spowodowało, że została rozbita. W czasie bitwy pod Łodzią tak nieudolnie dowodził armią, że grupie generała Scheffera udało się wyjść z okrążenia. Stracił po tym swoje stanowisko. Jednocześnie oskarżono go o defraudację wojskowych pieniędzy. Tylko dzięki przychylności cara nie trafił pod sąd. Ale gdy w 1917 roku wybuchła Rewolucja lutowa został aresztowany, ale znów miał szczęście, bo go zwolniono. Uciekł do Taganrogu. Tam w marcu 1918 roku dopadli go „czekowcy”. Nie chciał wstąpić do Armii Czerwonej, więc rozstrzelano go 1 kwietnia.

8/58
Wozy pancerne i gaz bojowy...
fot. Bitewnik Łódzki 1914

Wozy pancerne i gaz bojowy

W czasie Operacji Łódzkiej ciężkie walki miały miejsce nie tylko pod Brzezinami. Zaciekle walczono m.in. pod Pabianicami. Dr Piotr Marciniak, łódzki historyk, pisząc pracę magisterską natknął się na wspomnienia Borysa Szaposznikowa. Jeden z rozdziałów poświęcił właśnie Operacji Łódzkiej. Wspomnienia Szaposznikow pisał jako marszałek Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, człowiek który wiele „mógł” w gabinecie Stalina. W czasie operacji łódzkiej Szaposznikow był oficerem 2 Armii rosyjskiej, a swój szlak bojowy zakończył w Pabianicach. Następnie przeszedł do pracy sztabowej.

- Szaposznikow wspominał, że pod Pabianicami wojska rosyjskie były w rozsypce - opowiadał nam dr Piotr Marciniak. - Z dywizji liczącej 13 tys. żołnierzy pozostało 10 czy 20 ludzi.

Kontynuuj przeglądanie galerii
WsteczDalej

Polecamy

Horoskop dzienny na czwartek. Sprawdź!

Horoskop dzienny na czwartek. Sprawdź!

Pobiegnij w Rossmann Run z aplikacją i zdobądź atrakcyjny rabat na zakupy

Pobiegnij w Rossmann Run z aplikacją i zdobądź atrakcyjny rabat na zakupy

Oto 32 finalistki konkursu Miss Polski 2024: piękne, długonogie i długowłose

Oto 32 finalistki konkursu Miss Polski 2024: piękne, długonogie i długowłose

Zobacz również

Oto 32 finalistki konkursu Miss Polski 2024: piękne, długonogie i długowłose

Oto 32 finalistki konkursu Miss Polski 2024: piękne, długonogie i długowłose

Lukas Podolski: Boję się tego, co może czekać Górnika Zabrze w przyszłym sezonie

Lukas Podolski: Boję się tego, co może czekać Górnika Zabrze w przyszłym sezonie