Antyszczepionkowcy kontra Orlen – analiza zachowań medialnych

IBIMS prowadzi unikalne w skali krajowej badania w zakresie skutecznego dotarcia z komunikacją do odbiorców w kanałach social media i Internecie oraz analizy sentymentu i emocji w zakresie społecznych oczekiwań. Tym razem oko analityków spoczęło na sposobie rozchodzenia się w sieciach społecznościowych informacji o planowanych blokadach stacji Orlen. Przed weekendem był to jeden z najpopularniejszych tematów dyskusji w polskim Internecie.

Zobacz też:Marsz antyszczepionkowców ulicami Gdańska. Na transparentach: "My się nie szczepimy", "Stop segregacji sanitarnej"

W raporcie odnotowano, że temat wysokich cen paliw jest obiektywnie ważnym tematem w każdym kraju UE. Manipulacje związane z rynkiem paliw były widoczne już w lutym i marcu, gdy pojawiały się fale informacji z różnych źródeł straszące kierowców i przedsiębiorców rzekomymi brakami paliw. Przed stacjami w całej Europie, w tym w Polsce, ustawiały się ogromne kolejki. Plotki o niskiej dostępności paliw szybko zostały zweryfikowane jako nieprawdziwe — paliwa w Europie nie zabrakło.

Teraz analitycy IBIMS podkreślają, że niepokój związany z inflacją jest zrozumiały. Jednak w akcji promowania protestów na Orlenie wyraźnie widać niepokojące zjawisko.

"To co może wydawać się anomalią to fakt masowej, półautomatycznej dystrybucji informacji według ustalonego wzoru, który można było zaobserwować w wypadku szczepień, a później przy dezinformacji na temat ukraińskich uchodźców." - napisano w raporcie.

W raporcie opisano proces kreowania medialnego zainteresowania ruchami antyszczepionkowymi i medialnymi atakami na ukraińskich uchodźców. Analitycy wydzielili kilka faz takiej operacji.

Kluczową rolę odgrywa faza testu, czyli sprawdzenia jak szeroko i jak głęboko opisywana sytuacja przedostanie się do różnego rodzaju mikrobaniek w mediach społecznościowych. W niedzielę, 5 czerwca odbył się protest blokujący stację paliw w Bielsku-Białej. Protest opisywany przez media lokalne uzyskał ponad 1200 udostępnień. Był to jeden z najbardziej angażujących postów w polskim internecie tego dnia. Jak pokazują dane, informacje o proteście były masowo udostępniane na regionalnych grupach w social media oraz grupach powiązanych z ruchem antyszczepionkowym. Dodatkowo widać wysokie zaangażowanie grup politycznych.

Autorzy raportu podkreślają, że mechanizm dystrybucji półautomatycznej jakichkolwiek newsów powoduje ich popularność, nawet przy niewielkim początkowym zainteresowaniu użytkowników mediów.

W dystrybucji półmechanicznej, zaraz po opublikowaniu informacji, szybko udostępniana jest ona „sztucznie” w dziesiątkach grup tematycznych, co algorytm odczytuje jako bardzo wysokie zainteresowanie publikacją [...] podkreślają autorzy raportu. I dodają, że wykreowane zainteresowanie tematem może być sztuczne.

"W chwili obecnej nie jesteśmy już w stanie sprawdzić, jak bardzo protest organicznie interesował użytkowników sieci, a jak bardzo poprzez sztuczną stymulację."

Wśród aktywistów ruchów antyszczepionkowych, jak i wśród osób organizujących blokady stacji Orlenu stosowany jest ten sam mechanizm "wtajemniczenia". Użytkownicy, spotykając się z treściami dotyczącymi strajku, są przekonani, że są wprowadzeni w tzw. wyjątkowy świat w unikalnej grupie walczącej o prawdę. Ma to wpływ na ich poczucie wartości.

Analitycy IBIMS pokusili się też o analizę potencjalnych celów organizatorów protestów. Wśród najważniejszych jest "publikacja zdjęć i materiałów prasowych z protestów w mediach zagranicznych, pokazujących rzekome niezadowolenie Polaków z prowadzonej polityki międzynarodowej rządu wobec Rosji".

Kolejny równie niebezpieczny cel, to uruchomienie i ponowna mobilizacja grup stworzonych przy okazji kampanii antyszczepionkowej, które w wyniku wojny uzyskiwały niskie zasięgi i nie utrzymywały wysokich interakcji odbiorców.

Zobacz też:Czy antyszczepionkowcy prowadzą masową akcję, której celem jest zmarnowanie jak największej liczby szczepionek na Covid-19?

Jak się okazuje, akcja protestacyjna może być ryzykowna dla wszystkich aktorów sceny politycznej — wynika z raportu. PiS musi się liczyć z ponownym uruchomieniem procesu oderwania części własnego elektoratu na rzecz ruchów narodowych i wolnościowych. Protesty pod stacjami Orlenu będą otwarciem kampanii środowisk zbliżonych do Konfederacji i pokaże ich siłę — oceniają autorzy raportu.

Paradoksalnie opozycja parlamentarna w średnim i długim terminie nie będzie zyskiwać poparcia wśród protestujących, ponieważ struktura tej grupy budowana jest o środowiska antyszczepionkowe, często negatywnie nastawione do działań UE i wspierające swoimi interakcjami głównie działania Konfederacji oraz sił narodowych. Promocja tych protestów przez opozycję, zrozumiała z perspektywy gry wyborczej, może mieć negatywne skutki, ponieważ przyczyni się do odbudowania poparcia dla sił skrajnie prawicowych — oceniają autorzy opracowania.

Zobacz też:Kampania antyszczepionkowa w Polsce to sprawa rosyjskich hakerów? Po co mieliby to robić?