Będzie nowe święto i dzień wolny od pracy? Pojawił się pomysł, aby w ten sposób uczcić wybory 4 czerwca 1989 roku

Projekt może budzić kontrowersje z dwóch powodów. Po pierwsze, to jeszcze jeden dzień wolny od pracy, co zawsze budzi wątpliwości z racji dużej liczby dni wolnych od pracy w polskim kalendarzu. Po drugie, prawicowe środowiska kwestionują wagę wyborów 4 czerwca 1989 roku, uznając, że był to wynik "zdradzieckiego" porozumienia Okrągłego Stołu, z wykluczeniem części środowisk opozycyjnych i przyzwolenie na bezkarność dawnych funkcjonariuszy władzy komunistycznej.

Wybory 4 czerwca 1989 roku były tylko częściowo przeprowadzone według demokratycznych procedur: całkowicie wolne do odtworzonej izby wyższy parlamentu - Senatu, i częściowo wolne do Sejmu, gdzie PZPR i satelickie Zjednoczone Stronnictwo Ludowe oraz Stronnictwo Demokratyczne miały zagwarantowane 65 procent miejsc. Wkrótce jednak, we wrześniu 1989 roku, nastąpiła zmiana sojuszy i powstał pierwszy niekomunistyczny rząd z premierem Tadeuszem Mazowieckim (choć z udziałem komunistycznych ministrów.

Stowarzyszenie Sieć Solidarności chce trwałego upamiętnienia 4 czerwca 1989 roku, czemu może sprzyjać wygrana w wyborach parlamentarnych sił politycznych odwołujących się do tamtej tradycji.

Stowarzyszenie „Sieć Solidarności”, które kultywuje ideały i wartości wielkiego ruchu społecznego Solidarność”, zwraca się do obywateli i obywatelek, organizacji społecznych, instytucji i firm naszego kraju z apelem o poparcie inicjatywy obywatelskiego projektu ustawy o ustanowienie dnia 4 czerwca Świętem Wolności i Praw Obywatelskich - Świętem Państwowym III Rzeczpospolitej Polskiej, dniem wolnym od pracy.

W dniu 4 czerwca 1989 r. odbyły się wybory, w których Polacy udzielili poparcia kandydatom Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” na wszystkie możliwe do obsadzenia miejsca w Sejmie oraz 99 miejsc w Senacie. Ten akt wyborczy, ten dzień stał się symbolem przełomu ustrojowego w świadomości obywateli naszego kraju. Bez 4 czerwca nie byłoby następnych wolnych wyborów. Zakończył się trwający od dziesięcioleci system dominacji jednej partii nad państwem i obywatelami. To był dzień końca komunizmu.

4 czerwca rozpoczął się czas kształtowania ustroju demokracji parlamentarnej, państwa równych praw dla wszystkich obywateli, rządów prawa oraz podjęcia działań zmierzających do uzyskania pełnej suwerenności.

Wybory czerwcowe zamykające okres podjętej w Sierpniu 1980 r. walki o wolność człowieka i obywatela w demokratycznym państwie umożliwiły w następnych latach dynamiczny rozwój kraju, przyjaznego wobec sąsiadów, aspirującego do udziału we wspólnocie międzynarodowej Zachodu stwarzającego warunki dla rozwoju oddolnych inicjatyw obywatelskich.
Data ta powinna na stałe wzbogacić kalendarz świąt państwowych na równi z innymi nie mniej dla Rzeczypospolitej doniosłymi wydarzeniami znaczącymi polską drogę ku wolności, niepodległości, suwerenności i demokracji.

Dzień 4 czerwca powinien stać się symbolem III Rzeczypospolitej Polskiej, dniem wspólnego radosnego świętowania władz państwowych, samorządowców, organizacji społecznych, wszystkich bez wyjątku, równych sobie obywateli. Dzień ten winien być dniem wolnym od pracy.

Projekt ustawy i uzasadnienia nawiązuje do Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 maja 2013 roku o uznaniu dnia 4 czerwca Dniem Wolności i Praw Obywatelskich i ma na celu ustanowienie w tym dniu święta państwowego.
Obywatelki i obywateli, organizacje, instytucje, przedsiębiorstwa, które zechcą poprzeć i wesprzeć naszą inicjatywę prosimy o kontakt ze Stowarzyszeniem Sieć Solidarności w Krakowie. Po zebraniu deklaracji poparcia, utworzymy Komitet reprezentacyjny, którego celem będzie zebranie co najmniej sto tysięcy podpisów, w ciągu 3 miesięcy, aby wystąpić z Obywatelską Inicjatywą Ustawodawczą.
Prosimy o upowszechnienie apelu
Edward E. Nowak
Prezes Stowarzyszenia
„Sieć Solidarności”

Dni wolne od pracy reguluje specjalna ustawa, ostatnio nowelizowana w 2020 roku. Zgodnie z nią dni wolne od pracy to:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• 1 maja – Święto Państwowe,
• 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
• pierwszy dzień Zielonych Świątek,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia;
• wszystkie niedziele

W 2024 roku, nie licząc świąt wielkanocnych i Bożego Narodzenia, w dni robocze wypadają święta: 1 Maja (środa), 3 Maja (piątek), Boże Ciało (czwartek 30 maja), 15 sierpnia (czwartek), 1 listopada (piątek) i 11 listopada (poniedziałek).
Zielone Świątki (w tym roku wypadają 19 maja) to ustawowo dzień wolny od pracy, ale i tak zawsze wypadają w niedzielę, co wynika z kościelnego kalendarza ruchomych świąt - 49 dni po Niedzieli Wielkanocnej.

Gdyby przeszedł projekt o święcie 4 czerwca i to już w tym roku, dodatkowym dniem wolnym od pracy w 2024 roku byłby wtorek 4 czerwca.

Ostatni raz nowy dzień wolny od pracy wprowadzono do kalendarza w 2010 roku. To 6 stycznia - Święto Trzech Króli. Był to dzień wolny od pracy do 1960 roku, ale został zniesiony przez komunistów. Z inicjatywy byłego prezydenta Łodzi Jerzego Kropiwnickiego i za jego usilnymi staraniami, Sejm przywrócił to święto i od 2011 roku jest to ustawowy dzień wolny.