Maleją szanse na reelekcje rektorów Uniwersytetu Łódzkiego i Politechniki Łódzkiej

Według obecnych przepisów bieżący rok akademicki jest ostatnim z urzędującymi od 2016 roku rektorami – prof. Antonim Różalskim (UŁ) i prof. Sławomirem Wiakiem (PŁ). Obaj profesorowie sprawują tę godność przez pierwszą kadencję, zatem mogliby się ubiegać o drugą – w wyborach spodziewanych na przełom zimy i wiosny – gdyby nie bariera wiekowa. Reforma akademicka wprowadzona przez Jarosława Gowina, wicepremiera i ministra nauki, zmieniła tę granicę z 70 lat na 67 (w dniu ewentualnego rozpoczęcia kadencji po zwycięstwie).

Właśnie ta zmiana uniemożliwia walkę o reelekcję prof. Różalskiemu (ur. w 1952 r. ) i ewentualną drugą kadencję od października 2020 r. w przypadku odniesienia triumfu. Zaś prof. Wiak (ur. w 1948 r.) nie mógłby startować w nadchodzących wyborach rektorskich na PŁ, nawet gdyby zmiana nie była zawarta w reformie wicepremiera, ponieważ ukończył już 70 lat.

W połowie stycznia informowaliśmy, że posłowie klubu Koalicji Polskiej, czyli PSL i Kukiz’15, chcą, aby bariera wieku nie była uwzględniana w przypadku kandydatów na rektora w kadencji 2020-2024 sprawujących ten urząd w obecnie kończącej się kadencji. Posłowie zgłosili projekt ustawy, uzasadniając go doświadczeniem aktualnych rektorów (rektorzy brali udział w opracowywaniu reformy akademickiej, zatem najlepiej by ją dalej wdrażali).

Do Sejmu właśnie spływają opinie różnych ciał związanych ze środowiskiem akademickim. W środę wpłynęła opinia Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, czyli ustawowej reprezentacji środowiska, złożonej m.in. z wykładowców, studentów i doktorantów.

– Uchwalenie teraz rozważanego projektu ustawy w istotny sposób zaburzyłoby proces wyboru rektorów na następną kadencję. Proces ten jest we wszystkich uczelniach bardzo zaawansowany – zauważa podpisany pod opinią rady prof. Zbigniew Marciniak, jej przewodniczący. – Można wskazać uczelnie, w których dobiegł już końca.

(pełne stanowisko rady znajdziesz w galerii zdjęć do tego artykułu)

Takim samym argumentem posługuje się Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
– „Rozwiązania dotyczące wymagań związanych z wiekiem osób kandydujących do objęcia funkcji rektorów uczelni publicznych nie wykluczają możliwości skorzystania z wiedzy i doświadczenia ustępujących rektorów” – czytamy w stanowisku przesłanym przez biuro prasowe resortu.

UŁ i PŁ nie mają jeszcze określonej daty wyboru rektora. Prof. Radzisław Kordek, rektor Uniwersytetu Medycznego, trzeciej z największych uczelni w Łodzi, nie jest objęty barierą wiekową i będzie walczyć o reelekcję 22 kwietnia.

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dotyczy dodania w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce przepisu, na podstawie którego osoby pełniące obecnie funkcje rektorów uczelni publicznych w kadencji 2016–2020, będą mogły kandydować na tę funkcję na kolejną kadencję w latach 2020–2024, również po ukończeniu 67. roku życia. Zgodnie z treścią uzasadnienia projektu ustawy regulacja ta ma dotyczyć rektorów pełniących obecnie funkcję rektora w ramach pierwszej kadencji. Resort nauki negatywnie opiniuje przedstawiony projekt. Należy wskazać, że w wielu uczelniach procedury wyborcze zostały już rozpoczęte, a mając na uwadze dotychczasową praktykę w tym zakresie, na początku drugiego kwartału bieżącego roku zostaną zakończone. Warto w tym miejscu odnotować, że w jednej z uczelni wybory zostały już przeprowadzone, a w ich wyniku wyłoniono rektora-elekta. W tej sytuacji, a także ze względu na czas potrzebny do przeprowadzenia procedury legislacyjnej, dalsze prace nad projektem ustawy są niecelowe. Gdyby nowelizacja weszła w życie, to część uczelni zostałaby nią objęta, a część nie. Ponadto istotna jest spójność systemu - przyjęte w ustawie PSWN rozwiązania w zakresie wymagań związanych z wiekiem osób kandydujących do sprawowania funkcji organów lub w organach uczelni publicznych oraz do pełnienia funkcji w gremiach opiniodawczo-doradczych ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki działających w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, należy oceniać w szerszym kontekście całościowej, spójnej koncepcji ustawodawcy. Przyjęte w ustawie PSWN rozwiązania dotyczące wymagań związanych z wiekiem osób kandydujących do objęcia funkcji rektorów uczelni publicznych nie wykluczają możliwości skorzystania z wiedzy i doświadczenia ustępujących rektorów.