Opowieść o Marii Piotrowiczowej

"Na skraju lasu przy Dobieszkowskiej Strudze znajduje się samotny głaz z napisem Gloria Victis - Chwała Zwyciężonym. 24 lutego 1863 roku odbyła się tutaj jedna z największych bitew powstania styczniowego - znana jako bitwa pod Dobrą. Na polski oddział partyzancki biwakujący na skraju lasu natarł z zaskoczenia rosyjski garnizon pacyfikacyjny.

W bitwie pod Dobrą wzięła udział bogata dziedziczka radogoskich włości Maria Piotrowiczowa z mężem Konstantym. To właśnie jej poświęcony jest kamienny pomnik.

Maria Piotrowiczowa poświęciła swoje życie dla krzewienia oświaty wśród dzieci i młodzieży warstw najuboższych. Łamiąc tabu swojego stanu wyszła za mąż za ubogiego nauczyciela z Krzepic - Konstantego Piotrowicza. Wraz z mężem uczyła w szkole elementarnej w Chocianowicach. Poświęciła się również sprawie narodowej, działając w polskiej organizacji konspiracyjnej na terenie Łodzi. W chwili wybuchu powstania styczniowego Maria miała 23 lata. Dobrowolnie, jako ochotniczka, przyłączyła się do oddziału dr. Dworzaczka i wzięła udział w bitwie, jako jedna z czterech kobiet.

Maria dała przykład męstwa i niezłomności. Mimo przewagi Rosjan do ostatniej chwili broniła oddziałowego sztandaru. Poległa pod ciosami kozackich pik i szabel zadając wrogom wiele strat.
Po bitwie ciało Marii zawieziono do domu. Kapitan rosyjskiego oddziału chyląc głowę przed nadzwyczajnym męstwem zapalił u jej stóp świecę i oddaliwszy się w róg izby wsparty o szablę stał i płakał.

Przed pogrzebem jedna z łódzkich kobiet odcięła pasmo włosów Marii. Robiono z nich później pierścionki, które nosiło się na serdecznym palcu jako przejaw szczególnej pamięci o bliskich.
Nieopodal pola bitwy znajduje się cmentarz w Dobrej, na którym pochowano poległych tego dnia powstańców. Warto również go odwiedzić. W miejscu tym stoi obecnie pomnik ufundowany przez społeczeństwo ziemi strykowskiej. Widnieje na nim inskrypcja "Niewolnym bohaterom - wolni rodacy".
W rocznicę bitwy 24 lutego 1863 roku odbywają się na polu bitwy i w Dobrej uroczystości rocznicowe, w których biorą udział władze miasta i gminy Stryków, organizacje społeczne i młodzież ze szkół z regionu. Dlatego miejsce to warto odwiedzić również zimą.

W pobliżu cmentarza w Dobrej, kilkaset metrów od przystanku PKS, znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Doroty, wybudowany na początku XIX wieku na miejscu starego drewnianego kościoła fundacji rodziny Dobrskich. Warto i jemu poświęcić nieco uwagi, ponieważ znajduje się w nim wiele pamiątek historycznych związanych z powstaniem styczniowym.

Wieś Dobra słynie też z tego, że zamieszkują ją mieszkańcy dwóch wyznań. W centrum wsi znajduje się ciekawy architektoniczne kościół mariawicki."

Miejsca pamięci Marii Piotrowiczowej w okolicy Strykowa

Pierwsze jest w lesie między Cesarką i Dobieszkowem. Autem skręcamy z szosy Łódź-Stryków przy drogowskazie Sosnowiec Pieńki i jedziemy jeszcze ok. 1 km polną drogą. Rowerem lub pieszo można tam dotrzeć przez Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich. Cmentarz w Dobrej jest przy szosie Łódź-Stryków. Jadąc z Łodzi skręcamy w lewo przy drogowskazie na kierunek Dobra.