Piotr Kuczyński: Niskie pensje szkodzą całej gospodarce

Inspektorzy pracy skontrolowali zakłady pod kątem legalności zatrudnienia. Kilkuset pracowników nie miało żadnych umów, część tylko śmieciowe. Przedsiębiorcy tłumaczą, że to m.in. przez wysokie koszty pracy. Czy rzeczywiście w Polsce są one aż tak wysokie?
Oceniłbym, że są w dolnej partii stanów średnich, a zarazem zdecydowanie poniżej średniej unijnej. Niedawno Henryka Bochniarz w wywiadzie podkreśliła, że mimo iż te koszty pracy w Polsce z punktu widzenia Europy nie są wysokie, to i tak są wysokie. Przedsiębiorcy będą tak mówić, gdyż wówczas mogą płacić pensje w dowolnej wysokości, czyli niskie, a na kontach mają odłożone miliony. To błąd.

Im niższe pensje załogi, tym przedsiębiorcom jest lepiej. A komu jest gorzej, oprócz pracowników?
Całej gospodarce. W ekonomii mamy nowy ruch, który bazuje na wzroście płac. To zjawisko korzystne dla gospodarki, a także dla samych przedsiębiorców. Im większe będą płace, tym więcej pracownicy będą w stanie wydać. Mogą kupić np. produkt swojego pracodawcy, dzięki czemu on bezpośrednio odczuje korzyści. A nawet jeśli tego nie zrobią i zostawią pieniądze w innym miejscu, to i tak będzie to dla niego korzystne. U tego przedsiębiorcy mogą przecież kupować inni lepiej zarabiający. Utrzymywanie niskich płac jest egoistyczne i jedynie chwilowo pomocne.

Z raportu inspektorów pracy wynika, że na czarno lub na szaro najczęściej pracują pracownicy budowlani, sprzątaczki, ochroniarze. Jest to zaskoczeniem?
Nie, gdyż mowa o usługach, a tutaj to zjawisko występuje najmocniej. Ludzie, którzy pracują w tych branżach, są najbardziej podatni na wyzysk. Przeważnie są słabo wykształceni, łatwo jest więc nakłonić ich do pracy na czarno. Zwłaszcza gdy usłyszą, że jeśli się nie zgodzą, to nie mają szans na pracę.

W Skandynawii piętnuje się osoby, które próbują oszukiwać państwo, system. W naszym kraju ocenia się je wręcz przeciwnie. Czy skandynawskiej postawy możemy w ogóle doczekać się w Polsce?
Muszą upłynąć lata, by odwrócić ten trend. Potrzebna jest zmiana postawy wszystkich: pracowników, pracodawców, a także nastawienia mediów. Nie ma się co dziwić takim poglądom zainteresowanych, skoro w mediach czytają opinie typu, że podatki to wyzysk, zdzierstwo. A potem zaczynają się pretensje, że brakuje pieniędzy na ochronę zdrowia, edukację. Nawet gdyby podatki były niższe niż obecnie, to i tak nie skończyłyby się narzekania. I tak część osób próbowałaby uniknąć ich płacenia, nawet gdyby podatek VAT wynosił 12 procent, a nie 18. W Polsce mamy pod tym względem niższą kulturę niż np. w Skandynawii. Zdecydowanie bliżej nam do Grecji. A wszyscy wiedzą, czym to się tam skończyło...