Rocznica niezwykłego serialu. 43 lata temu wyemitowano pierwszy odcinek "Domu"

„Dom” to serial opowiadający o mieszkańcach warszawskiej kamienicy przy ul. Złotej 25. Jego akcja rozpoczyna się w 1945 roku, a kończy w 1980 roku. Tyle, że zdjęcia do serialu rozpoczęto po koniec lat siedemdziesiątych, a zakończono w dziewięćdziesiątych. Komplikacje sprawiło między innymi wprowadzenie stanu wojennego. Reżyser Jan Łomnicki oraz scenarzyści Jerzy Janicki i Andrzej Mularczyk byli szczęśliwy, że serial udało się dokończyć.

Praca z telewizją, to była jedna droga przez mękę - opowiadał „Dziennikowi Łódzkiemu” Andrzej Mularczyk.- Szczególnie przy serialu „Dom”, którego produkcja była wiele razy przerywany na skutek różnych wydarzeń historycznych, ale też przez interwencje cenzuralne, ekonomiczne. Tak więc zaczął się w 1979 roku, a skończył w połowie lat dziewięćdziesiątych. Dlatego słowo telewizja działa na mnie szalenie hamująco.

Stworzeni przez scenarzystów bohaterowie do dziś są pamiętani. Jak choćby dozorca Ryszard Popiołek, którego grał niezapomniany Wacław Kowalski. Andrzej Mularczyk mówił nam przed laty, że Popiołek miał swój autentyczny pierwowzór.

To postać z mojego radiowego reportażu – wyjaśniał. - Przygotowałem go z Marianem Bekajłą, który na moje życzenie wynalazł rozbierany dom w Warszawie. Tam ten reportaż nagraliśmy. Idea tego dokumentu ożyła dwadzieścia lat później kiedy telewizja zaproponowała nam stworzenie jakiegoś współczesnego serialu. Wtedy powiedziałem, że idealnym pomysłem będzie opowiedzenie historii domu i jego mieszkańców. Od końca wojny do czasów współczesnych, a wtedy był to 1979 rok.

Niestety po tragedii rodzinnej, śmierci syna, Wacław Kowalski wycofał się z aktorstwa. Jego bohatera trzeba było uśmierci...Kto nie pamięta Henia Lermaszewskiego granego przez Zbigniewa Buczkowskiego. Wszyscy pokochali tego warszawskiego cwaniaczka…

Parę głównych bohaterów tworzyli Basia Lawina i Andrzej Talar. Łączniczkę AK zagrała Jolanta Żółkowska, a Andrzeja – Tomasz Borkowy. Andrzej był do szaleństwa zakochany w Basi. Na drodze ich szczęścia staną Łukasz Zbożny. To poeta, zaginiony powstaniec warszawski, który po latach wraca z Kanady do Warszawy. Łukasza Zbożnego zagrał nieżyjący już Krzysztof Kołbasiuk. Na planie poznał Jolantę Żółkowską. Zostali parą. Byli ze sobą do nagłej śmierci Kołbasiuka. W 1983 roku przyszedł ich syn Kamil, który jest artystą plastykiem.

Andrzej Talar po rozwodzie z Basią ożenił się z Ewą, solistką zespołu „Mazowsze”. Kochał się w niej brat Talara, Bronek( Krzysztof Pieczyński). Ale zginął tragicznie. Ewę grała początkowo wschodząca gwiazda polskiego filmu Joanna Pacuła. Kiedy jednak wyjechała za granicę i zaczęła robić karierę za granicą zastąpiła ją Halina Rowicki. Do dziś za granicą żyje też Tomasz Borkowy. Mieszka w szkockim Edynburgu. Występuje tam pod pseudonimem Tomasz Bork.

W serialu zagrała plejada znakomitych aktorów. Rajmunda Wrotka, kinooperatora, a potem reżysera gra Jan Englerta Jego partnerką została Halina, która w wojskowym mundurze, bez mrugnięcia okiem zabiła świniaka. W tej roli oglądamy Bożenę Dykiel. W serialu wystąpiła też Barbara Sołtysik, pierwsza żona Enlerta. Wiele osób zapamiętało też pewnie Wirginiusza Grynia jako komunistę Stanisława Jasińskiego.

Andrzej Mularczyk, współautor scenariusza, to jeden z najlepszych polskich scenarzystów. To stworzył trylogię o Pawlaku i Kargulu. Wiele lat tworzył powieść radiową „W Jezioranach”. Drugi scenarzysta „Domu” tworzył „Matysiaków”. Jest też m.in. twórcą scenariusza „Polskich Dróg”.

- Z wielką satysfakcją czytam, że jest „Dom” to serial wszechczasów- mówił nam Andrzej Mularczyk.- Jest w tym serialu wiele ze mnie i współautora scenariusza Jerzego Janickiego. Zawarliśmy wiele własnych doświadczeń, perturbacji jakie przeżywaliśmy od roku 1945 do 1980, bo w tych latach toczy się serial. Przez to „Dom” jest mi szczególnie bliski. Jak go powtarzają w telewizji, to ludzie mówią, że oglądają go jak film dokumentalny, bo choć jest tam tyle fikcyjnych zdarzeń, to tak się trzymają rzeczywistości, że odbierają je jako prawdę., Andrzej Talar, bohater „Domu” to w części Andrzej Mularczyk i Jerzy Janicki. Myśmy też mieli problemy z wyborem drogi życiowej. Rzucić Armię Krajową, zgłosić się do wojska. Potem czy zapisać się do ZWM, do partii. Bohater się szamoce, za co płaci swoją cenę. Potem ten dylemat wyboru przechodzi na synów Talara. Ma z nimi ostre konflikty. Chciałbym przekazać swoje doświadczenia, a każde pokolenie ma własne.