Szkoła zamiast nauczać, winna wzmacniać i rozwijać innowacyjność i kreatywność

W tym roku minie 20 lat od powstania Łódzkiego (do 2001 r. - Wojewódzkiego) Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego, które - jak zapewnia prof. Jacek Pyżalski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu - jest placówką działającą we wszystkich obszarach edukacji i dzięki swej innowacyjności, znane jest nie tylko w Łodzi i regionie.

Twórcą i dyrektorem ŁCDNiKP, jest Janusz Moos - wizjoner przełamujący schematy w oświacie, propagator nowoczesnych metod edukacyjnych, bojownik o utrzymanie w szkołach wysokiego poziomu kształcenia zawodowego.

- Pan dyrektor Moos jest człowiekiem-instytucją; postacią znaną i szanowaną w całej Polsce, ze względu na jego innowacyjne podejście do edukacji - mówi prof. Sławomir Wiak, prorektor Politechniki Łódzkiej. - Celowi, jakim jest ruch innowacyjny w edukacji, poświęcił całe życie zawodowe. Przez wiele lat był niezłomnym obrońcą szkolnictwa zawodowego, które w pewnym okresie zostało w Polsce, w wyniku nieprzemyślanych decyzji, praktycznie zlikwidowane i teraz trzeba to odbudowywać.

W przeciwieństwie do większości podobnych instytucji w kraju, ograniczających się do kształcenia praktycznego młodzieży, łódzka zajmuje się także doskonaleniem zawodowym nauczycieli wszystkich poziomów i typów szkół. Najistotniejszą cechą jej działalności jest dbałość o jak najlepsze przygotowanie młodzieży do życia i aktywności zawodowej, ale nie poprzez przekazywanie jej gotowej wiedzy, lecz przez rozwijanie postaw innowacyjnych i umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów.

- Chodzi mi o to, żeby uczący się generowali pomysły rozwiązań różnych problemów, stawali się autorami tych rozwiązań, żeby wytwarzali wiedzę - tłumaczy Janusz Moos. - Nauczyciel jest przewodnikiem. Powinien być trochę trenerem i - jak mówimy we współczesnej dydaktyce - tutorem, wspierającym samodzielne uczenie się. Jeżeli tak staje się w szkołach, to uczniowie cieszą się, że uczestniczą w tworzeniu wiedzy.

Radość z tworzenia wiedzy

Tę radość uczniów doskonale widać w Akademii Młodych Twórców, która od lat działa przy ŁCDNiKP. Przez dwa dni w tygodniu wszystkie pracownie komputerowe w siedzibie Centrum, przy ul. Kopcińskiego 29, oddawane są do dyspozycji uzdolnionych informatycznie uczniów podstawówek, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych - członków tej akademii. Młodzież pochłonięta zdobywaniem nowych umiejętności, z radością przychodzi na kolejne zajęcia, a z czasem równie chętnie pomaga w zdobywaniu wiedzy informatycznej młodszym kolegom. Tu nie ma nauczycieli przekazujących wiedzę. Sławomir Szaruga - pracownik ŁCDNiKP, który zorganizował AMT, pełni rolę jedynie stratega nadzorującego jej funkcjonowanie. Zajęcia prowadzą starsi uczniowie. Np. Jakub Janiszewski - tegoroczny maturzysta, który po uzyskaniu świadectwa dojrzałości zamierza podjąć studia informatyczne na Politechnice Wrocławskiej, od czterech lat członek Akademii, od dwóch lat prowadzi zajęcia dla młodszych kolegów. Wcześniej sam uczestniczył w zajęciach prowadzonych przez starszego kolegę - Marka Rogalskiego, dziś absolwenta PŁ, pracownika koncernu Google w Krakowie.

Krzysztof Haładyn - licealista, w AMT od trzech lat, twierdzi, że jest tu nie tylko wyższy poziom niż na lekcjach informatyki w szkole, ale też świetna, przyjazna, sympatyczna atmosfera. O poziomie zajęć świadczą liczne nagrody uzyskiwane przez członków AMT na ogólnopolskich konkursach informatycznych i znakomite wyniki absolwentów Akademii na studiach.

Mali badacze, odkrywcy, programiści i konstruktorzy

W 2013 r. przy CDNiKP powstała Dziecięca Akademia Młodych Twórców dla dzieci w wieku 5 - 9 lat. Zajęcia odbywają się w dwóch sekcjach: Badaczy i Odkrywców oraz Programistów i Konstruktorów. Tematy spotkań dotyczą m.in. świata barw, kosmosu, osobliwości podwodnych przestrzeni, właściwości magnesów, niezwykłych zjawisk atmosferycznych, konstruowania i programowania robotów mobilnych, fotografowania i komputerowej obróbki wykonanych zdjęć. Dzieci same planują tematy i przebieg zajęć, są badaczami rzeczywistości, twórcami projektów i kreatorami rozwiązań. Na zajęciach (dwa razy w tygodniu) nie ma szkolnych klas z ławkami, dzwonków, ani sztywnych godzin zajęć. Choć jedno spotkanie powinno trwać dwie godziny, często czas ten jest przekroczony, bo dzieci, zafascynowane tym co robią, nie chcą przerwać zajęć.

- Najważniejsze w procesie edukacji jest przedszkole i wczesne lata szkolne. Jeżeli tam napsujemy, to konsekwencje widoczne są później - mówi Janusz Moos. - Zbadano, że najbardziej kreatywne są dzieci. 97 proc. 4- i 5-latków wykazuje najwyższy poziom kreatywności. Z upływem lat, zwykle tę ich kreatywność zabijamy.

CZYTAJ DALEJ NA NASTĘPNEJ STRONIE

Dziecięca Akademia Młodych Twórców przeciwnie - wzmacnia ją i rozwija.

- Wiktor, który w ubiegłym roku uczęszczał na zajęcia sekcji Badaczy i Odkrywców, był nimi zauroczony - mówił ojciec chłopca, Bartłomiej Powiedziuk podczas uroczystej inauguracji zajęć Dziecięcej AMT w obecnym roku szkolnym. Dlatego tym razem pan Bartłomiej przyprowadził na zajęcia także Zosię, córkę znajomych.

Od lat przy ŁCDNiKP działa Regionalny Ośrodek Edukacji Mechatronicznej (ROEM), z laboratoriami wyposażonymi w najnowocześniejszy sprzęt techniczno-dydaktyczny. Prof. Sławomir Wiak twierdzi, że tak dobrego wyposażenia nie ma w niektórych znanych mu uczelniach.

- Założyliśmy - mówi dyrektor Moos -­ że po to, by wyposażyć uczniów w kwalifikacje niezbędne do pracy w nowoczesnych przedsiębiorstwach, musimy mieć, oprócz podstawowego wyposażenia, również urządzenia, które dopiero wejdą do przemysłu. I mamy choćby takie obrabiarki sterowane numerycznie, jakich nie ma jeszcze w większości przedsiębiorstw. Mamy też nowoczesną linię technologiczną, jaką trudno znaleźć gdzie indziej w Europie, bo są tylko dwie - w Berlinie i u nas.

Od kilku lat w ŁCDNiKP działa Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji, które prowadzi badania potrzeb kadrowych pracodawców woj. łódzkiego i losów absolwentów szkół zawodowych oraz analizuje oferty pracy. Wszystko po to, by zdiagnozować bariery w dopasowaniu edukacji do rynku pracy. Na stronie internetowej Centrum publikowane są regularnie raporty o sytuacji na lokalnym rynku pracy. Centrum stosuje też własny model badania predyspozycji zawodowych. W pracowni edukacji przedzawodowej uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów wykonują różne czynności praktyczne, a w tym czasie są obserwowani przez doradców zawodowych, którzy potem określają ich predyspozycje zawodowe.

W Łódzkim Centrum działają ponadto: Ośrodek Doskonalenia Szkolnych Systemów Edukacji, Ośrodek Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, Ośrodek Edukacji Europejskiej i Regionalnej, Ośrodek Zarządzania w Edukacji, Pracownia Wychowania i Profilaktyki oraz inne jednostki. Każdego tygodnia w zajęciach odbywających się w ośrodkach i pracowniach ŁCDNiKP uczestniczy ponad 1200 osób.

Centrum prowadzi rozległą działalność wydawniczą, a także organizuje liczne konferencje i sympozja naukowe, zwykle o charakterze ogólnopolskim, często też z udziałem gości z zagranicy. Spotkania te służą unowocześnianiu polskiej edukacji.

Pod koniec każdego roku szkolnego Łódzkie Centrum organizuje Podsumowanie Ruchu Innowacyjnego w Edukacji - jedyną w Polsce imprezę tego typu i tej rangi. Odbyło się już blisko 30 takich podsumowań. W Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi przypominane są ważniejsze wydarzenia z minionego roku szkolnego, służące rozwijaniu innowacji w szkołach i placówkach oświatowych. Wyróżniające się przedszkola i szkoły, współpracujące z nimi instytucje i organizacje, a także innowacyjni nauczyciele, naukowcy, społecznicy, szefowie firm i inni otrzymują certyfikaty i honorowe tytuły. Szczególnie ważny jest tytuł „Talent Uczniowski”, przyznawany uczennicom i uczniom różnych typów szkół z woj. łódzkiego, którzy mają znaczące osiągnięcia w konkursach, olimpiadach przedmiotowych, działalności artystycznej i in.

Sprzężenie zwrotne: szkoła - rynek pracy

Również w Pałacu Poznańskiego odbywa się coroczna gala finałowa (najbliższą zaplanowano na 10 marca), podczas której zostają wręczone statuetki „Łódzkie Łabędzie” przedstawicielom przedsiębiorstw - laureatów konkursu „Pracodawca Kreujący i Wspierający Edukację”. Konkurs ten organizowany jest przez Prezydenta Miasta Łodzi i ŁCDNiKP. Do nagrody w trzech kategoriach (podział uwzględnia wielkość przedsiębiorstw) nominowane są firmy, które w różnych formach wspierają nowoczesną edukację.

CZYTAJ DALEJ NA NASTĘPNEJ STRONIE

- Robimy wszystko, by było sprzężenie zwrotne: szkoła - rynek pracy - mówi dyrektor Moos. Dzięki współpracy z przemysłem, pracownie Centrum są wyposażone w najnowocześniejsze aparaty i urządzenia. Oprócz ROEM, mieści się tu m.in. Ośrodek Nowoczesnych Technologii Informacyjnych, sprzęt umożliwiający prowadzenie przygotowań do certyfikowanego egzaminu z programowania obrabiarek sterowanych numerycznie i supernowoczesne stanowisko napędów elektrycznych.

- Janusz Moos to postać nieprawdopodobnie silnie stopiona z instytucją, którą kieruje i mająca poczucie odpowiedzialności za edukację, jako dobro wspólne. W jego działalności widać pełne oddanie, nawet poświęcenie i hiperaktywność edukacyjną - mówi prof. Bogusław Śliwerski z Uniwersytetu Łódzkiego.- Fakt, że wyposażenie jego pracowni przewyższało czasem nawet to, czym dysponowała Politechnika Łódzka, pokazuje jego nieprawdopodobną wyobraźnię i wyprzedzanie przemian, które powinny nastąpić, a najczęściej są hamowane. Bo nie lubi się ludzi, którzy nie myślą kategoriami adaptacji i przystosowania do obowiązujących norm, ale biegną naprzód.

Zobacz filmowy skrót najważniejszych wydarzeń minionego tygodnia - 15 - 21 lutego 2016 roku