Tak budowano Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Są też zdjęcia z wykładów na UŁ

Hołd dla kobiet nie tylko z Łodzi

Teraz to jeden z największych i najnowocześniejszych polskich szpitali. Zbudowano go by oddać hołd wszystkim polskim matkom. Decyzję o budowie Centrum Zdrowia Matki Polki podjął generał Wojciech Jaruzelski.
Kiedy w maju 1982 roku, w stanie wojennym, obchodzono Dzień Matki, Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego zaproponowano budowę pomnika Marki – Polki. W czerwcu tego samego roku generał Wojciech Jaruzelski spotkał się z polskimi kobietami. Na tym spotkaniu znów mówiono o pomniku będącym hołdem oddanym polskim matkom. Wtedy generał Jaruzelski zadecydował, że taki pomnik powstanie.

- Trwały jednak dyskusje w jakie formie ma być ten pomnik – wspominał nieżyjący już Józef Niewiadomski, były prezydent Łodzi i pierwszy sekretarz Komitetu Łódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. - Czy ma to być monumentalny pomnik, a może właśnie szpital poświęcony polskim matkom? Ostatecznie zadecydowano, że będzie to szpital.

Łódź najlepszym miejscem

Nie podjęto jednak decyzji gdzie ten szpital – pomnik ma powstać. Józef Niewiadomski zapewniał, że od samego początku podjęto starania, by zbudowano go w Łodzi. Za taką lokalizacją przemawiały poważne argumenty. Jak ten, że połowę pracujących w tym mieście stanowią kobiety. Władzom miasta bardzo zależało na tym, by pomnik powstał w Łodzi. Brakowało szpitalnych łóżek, zwłaszcza ginekologiczno – położniczych, notowano wysoką śmiertelność niemowląt.
8 marca 1983 roku generał Wojciech Jaruzelski wsiadł do pociągu i pojechał złożyć życzenia łódzkim kobietom. Odwiedził kilka zakładów pracy. Wtedy oficjalnie poinformował, że Łodzi powstanie pomnik – szpital, Centrum Zdrowia Matki-Polki.
Józef Niewiadomski opowiadał, że wtedy władze miasta miały już dokumentację na budowę szpitala pediatrycznego. Szpital im. Janusza Korczaka był w fatalnym stanie. Jednak brakowało pieniędzy na wzniesienie nowej lecznicy dla dzieci. Budowa Szpitala Pomnika Matki Polki dawała szansę, że uda się zrealizować i tę inwestycję.

- Zdecydowano, że w Łodzi zostanie wybudowany szpital ginekologiczno – położniczy na 240 łóżek, a skończyło się na 500 – wspominał Józef Niewiadomski. - Wiele na ten temat rozmawiałem z ówczesnym ministrem zdrowia, Tadeuszem Szelachowskim. Mówię do niego: budujesz szpital matki, ale bez dziecka? Masz wybudować w Polsce 25 tysięcy szpitalnych łóżek i tego nie zrobisz. Natomiast tysiąc łóżek będziesz miał w Łodzi. Poprzyj mnie, by połączyć budowę szpitala ginekologiczno – położniczego z pediatrycznym. Minister mnie poparł.

Powołano Radę Obywatelską budowy Pomnika Szpitala Matki Polski. Na jej czele staną ówczesny wicepremier, Zenon Komender. W jej skład weszło też m.in dwóch generałów: Michał Janiszewski i Józef Baryła, a także Tadeusz Szelachowski. Józef Niewiadomski. wszedł w skład Rady Obywatelskiej.

1 października 1984 roku uroczyście wmurowano kamień węgielny pod budowę Centrum Zdrowia Matki-Polki. Na tę uroczystość przyjechał generał Jaruzelski. Akt erekcyjny włożono do metalowej tuby, którą zrobiła załoga zakładów „Elta” w Łodzi. Budowa ruszyła już 21 października.
Postanowiono, że szpital powstanie na Chojnach, przy drodze wylotowej z Łodzi. W tym miejscu, miał według wcześniejszych planów powstać łódzki szpital pediatryczny. Było to miejsce mające dodatkowe zasilanie elektryczne, ciepłownicze.
Pieniądze na budowę szpitala zbierała cała Polska. Katarzyna Janiszewska, która dziś pracuje w jednym z łódzkich banków, pamięta jak w podstawówce cała szkoła zbierała makulaturę.

- A pieniądze z jej sprzedaży przeznaczono na budowę szpitala – pomnika – przypomina pani Katarzyna. - Opowiadano nam jakie to ważne miejsce, zresztą słyszeliśmy też o tym w telewizji, więc z wielkim zapałem zbieraliśmy tę makulaturę. Potem dostaliśmy takie „cegiełki”, czyli karteczki poświadczające, że budowaliśmy szpital. Mam taką „cegiełkę” do dziś. A po latach sama urodziłam syna w tym szpitalu..

Polacy przesyłali biżuterię, obrazy. Na konto budowy wpłynęło 4 miliardy starych złotych, 1,8 mln dolarów i 320 tys. rubli. Polonia amerykańska zebrała 560 tys. dolarów, a Polacy zatrudnieni w Iraku 69 tys. zł. Na rzecz szpitala – pomnika organizowano zbiórki krwi. W sumie zebrano ponad 11 tysięcy litrów.
Józef Niewiadomski podkreślał, że już w decyzji o budowie szpitala – pomnika zaznaczono, że powstaje on z budżetu państwa i środków społecznych.

- Tyle, że zebranych pieniędzy wystarczyło na jedną czwartą tego szpitala – wyjaśniał Józef Niewiadomski. - Przecież na samą aparaturę w którą wyposażony był szpital potrzeba było 20 milionów dolarów. 1,5 miliona dolarów zamroziliśmy na utrzymanie zakupionej aparatury.

Budowa szpitala trwała tylko cztery lata, a więc tempo było rekordowe. Przed otwarciem szpitala- pomnika w łódzkich gazetach można było przeczytać takie informacje: Dziś nastąpi oficjalne przekazanie kluczy od szpitala ginekologiczno-położniczego łódzkiej służbie zdrowia. Ściany szpitala od wewnątrz we wszystkich pomieszczeniach wyłożone są kolorowymi kafelkami. Przeważa glazura w kolorze błękitnym....
By szpital oddać na czas budowało go dziennie po 2 tysiące robotników. Sama budowa budziła w Łodzi różne reakcje. Niektórzy twierdzili, że tam kierowane są wszystkie siły i przez to w mieście nie powstają nowe bloki i brakuje mieszkań.
26 maja 1988 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Szpitala Pomnika Matki Polki. Wtedy oddano go do zagospodarowania służbie zdrowia.

- W grudniu 1988 roku urodziło się w tym szpitalu pierwsze dziecko – mówił nam Józef Niewiadomski.

Szpital odwiedzały wycieczki, które podziwiały wyposażenie, komfort czekający na pacjentów. Fotografowali się przy stojącej w hallu pomniku Matki – Polki. Wydano znaczki, widokówki z budynkiem, wybijano monety upamiętniające Centrum Zdrowia Matki Polki.

Isaura i Leoncio na budowie

Generał Wojciech Jaruzelski nie był na otwarciu szpitala – pomnika. Przyjechał tu tylko raz, kiedy był prezydentem RP.
Z materiału Polskiej Kroniki Filmowej dowiadujemy się, że na budowie Pomnika Szpitala Matki Polki pracowała kubańska młodzież.

- Te kilka godzin spędzonych na budowie pozwoliło młodym Kubańczykom poznać bliżej
ideę wzniesienia tego ogromnego kompleksu szpitalnego, składającego się z dwóch podstawowych obiektów szpitala położniczo – ginekologicznego i szpitala pediatrycznego, w tym wielkim dziele nie zabraknie cegiełki wzniesionej przez przyjaciół z dalekiej Kuby – informowała Polska Kronika Filmowa.

Ale jeszcze większym wydarzeniem była wizyta na budowie szpitala Rubensa de Falco i Lucelii Santos, pary aktorów grających główne role w bijącym wtedy rekordy w Polsce rekordy popularności serialu „Niewolnica Isaura”. Do Łodzi przybyli 26 maja, a więc w Dniu Matki. Ich wizytę relacjonował dla Polskiej Kroniki Filmowej znany łódzki dziennikarz telewizyjny, nie żyjący już Wiesław Machejko.

- Artyści zapoznali się z budowanym w niespotykanym tempie Centrum Zdrowia Matki Polki – informował Wiesław Machejko. - Wpisali się do koniki wydarzeń budowy szpitala.

Tego samego dnia brazylijscy aktorzy spotkali się ze swymi wielbicielami. W łódzkiej Hali Sportowej zebrało się 10 tysięcy ludzi. Na tym spotkaniu Rubens de Falco, czyli serialowy Leonsio oraz Isaura przekazali wpłatę na budowę szpitala wypracowaną przez pracowników Komitetu ds. Radia i Telewizji.