Upał groźny dla zdrowia

Dolegliwości związane z przedawkowaniem słońca mogą przytrafić się każdemu, ale szczególnie są na nie narażone małe dzieci, osoby w podeszłym wieku oraz przewlekle chore, np. na schorzenia układu krążenia, oddechowego czy choroby metaboliczne – może u nich dojść do zaostrzenia choroby.

Gdy przez dłuższy czas przebywamy w wysokiej temperaturze, a zwłaszcza jeśli podejmujemy w takich warunkach wysiłek fizyczny, możemy doznać przegrzania organizmu.

Zaburzenie to objawia się występującymi nagle skurczami, które obejmują zwykle mięśnie pleców, ud, a czasami również brzucha. Skurcze są silne i bolesne. Inne objawy przegrzania to obfite pocenie, silne pragnienie, osłabienie, zawroty głowy, a także nudności i wymioty. Przyczyną dolegliwości jest nadmierny ubytek wody i elektrolitów z organizmu.

Dlatego, udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy, powinniśmy zacząć od podania mu chłodnej wody z dodatkiem szczypty soli. Jeszcze lepszy byłby napój izotoniczny dla sportowców, który zawiera łatwo przyswajalną dawkę elektrolitów.

Poszkodowanego układamy w chłodnym miejscu, najlepiej z nogami uniesionymi o 30-40 cm do góry. Rozluźniamy mu ubranie, w miarę możliwości na ciało i głowę stosujemy zimne okłady. Mięśnie zaatakowane skurczem próbujemy rozciągać. Jeśli w ciągu 30 minut stan poszkodowanego nie poprawi się, należy skonsultować się z lekarzem. Warto to zrobić zwłaszcza gdy chory jest osobą w podeszłym wieku lub przewlekle chorą.

Udar cieplny jest poważnym zagrożeniem życia. Jego podstawowy objaw to wysoka gorą-czka, przekraczająca 39 stopni.
Skóra poszkodowanego jest bardzo sucha i gorąca – bez śladów potu. Jego tętno jest przyspieszone. Chory może mieć zaburzenia świadomości, nudności, wymioty i drgawki. Traci przytomność. W tej sytuacji niezbędna jest natychmiastowa pomoc lekarska.

Do czasu przybycia pogotowia postępujemy jak w przypadku przegrzania – schładzamy chorego i podajemy mu coś do picia. W tym momencie ulgę może przynieść ułożenie osoby poszkodowanej na plecach z nogami i miednicą uniesionymi wyżej niż tułów i obniżanie temperatury jej ciała poprzez: przyłożenie zimnych okładów w okolice szyi, pach i pachwin, nieprzerwane wachlowanie, spryskiwanie skóry wodą o temperaturze 25-30 °C.

Jeśli pacjent traci przytomność, układamy go na boku, kontrolując oddech i tętno. Gdy następuje zatrzymanie oddechu i krążenia, należy wykonać masaż serca i sztuczne oddychanie.

Upały to nie przelewki – w gorące dni pogotowie i oddziały ratunkowe mają zwykle więcej pracy. Nawet osoby w pełni zdrowe odczuwają uciążliwość takiej pogody. Dobrze jest zatem odpowiednio się do niej przygotować. Po pierwsze – ubieramy się stosownie do panującej temperatury: w ubrania lekkie, przewiewne, nie krępujące ruchów. Gdy planujemy dłuższe przebywanie na słońcu, warto pomyśleć o nakryciu głowy. Oczy chronimy okularami przeciwsłonecznymi z filtrami UV – promienie ultrafioletowe są szkodliwe nie tylko dla naszej skóry, ale też dla narządu wzroku.

W gorące dni pamiętajmy o osobach starszych, schorowanych i samotnych, które mogą wymagać naszej pomocy. Seniorzy są szczególnie narażenia na odwodnienie organizmu, ponieważ odczuwanie pragnienia jest u nich często zaburzone. Wszyscy pamiętajmy, aby wypijać co najmniej dwa litry płynów dziennie i jak najczęściej sięgać po czystą wodę, która najlepiej gasi pragnienie (w czasie upałów polecana jest woda lekko słona)

W przypadku podejrzenia odwodnienia można wesprzeć się nawadniającymi preparatami z apteki. Polecane są także naturalne soki warzywne i owocowe. W zapewnieniu odpowiedniego bilansu wodnego dopomoże dieta bogata w warzywa i owoce zawierające dużo wody, np. arbuzy, truskawki, pomidory, ogórki. Warto też włączyć do menu chłodniki, niesłodzone jogurty, maślankę i kefir prosto z lodówki, które pomogą znieść upał. Niewskazane jest natomiast picie alkoholu.