Zazielenianie i EFA: co zmieniło się w dopłatach dla rolników w 2015 roku

Od stycznia wszystkich rolników w Unii, obowiązują nowe przepisy i wymogi związane z zazielenieniem. Na zazielenienie składają się trzy elementy: dywersyfikacja upraw, utrzymanie trwałych użytków zielonych i utrzymanie obszarów proekologicznych, tzw. EFA. Te wymogi obwiązują wszystkich, którzy złożą wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich.

Czy rolnicy przed rozpoczęciem zasiewów na rok bieżący wiedzieli już o zazielenianiu?

Tak, pierwsze informacje na ten temat pojawiły się już w 2012 r., więcej szczegółów można było przeczytać na stronach przewodnika Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa we wrześniu 2014 r. - modernizowanego jeszcze w październiku - oraz podczas szkoleń i spotkań organizowanych przez specjalistów Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach.

Na czym polega zazielenianie?

Rolnik, którego gospodarstwo ma więcej niż 10 ha gruntów ornych, zobligowany jest do uprawy co najmniej dwóch grup roślin. Mówię grup, gdyż nie zawsze są to dwa różne gatunki czy odmiany, np.: rolnik, który uprawia cebulę, por i czosnek - w rozumieniu przepisów o zazielenieniu - ma tylko jedną grupę upraw - czosnek, a więc nie spełnia wymogu zazieleniania i może z tego tytułu ponieść konsekwencje finansowe, czyli nie otrzymać dopłat w pełnej wysokości. Rolnik, który ma powyżej 30 ha gruntów ornych, musi już mieć trzy grupy upraw. Co ważne, rolnicy, którzy mają trwałe użytki zielone, nie mogą ich zlikwidować. Jeżeli to uczynią, oprócz pomniejszenia dopłat mogą mieć nakazane przywrócenie stanu pierwotnego. Zaś rolnicy, którzy mają powyżej 15 ha gruntów ornych, muszą 5 proc. z nich przeznaczyć pod tzw. obszary proekologiczne EFA. Zaliczają się do nich, m.in.: drzewa, rowy, oczka wodne, pomniki przyrody itp.

A co się dzieje, jeżeli w gospodarstwie powierzchnia obszarów proekologicznych jest mniejsza niż 5 proc. albo ich nie ma?

Rolnik musi uzupełnić tę powierzchnię, przeznaczając cześć gruntów, np. pod uprawy roślin wiążących azot, ugorować lub siać międzyplony. Ale każdego rolnika należy traktować indywidualnie i sprawdzić, jakie obszary agencja zakwalifikowała w jego gospodarstwie do EFA.

Nie dla wszystkich jest to jasne. Gdzie udać  się po informacje?

Wszelkie wątpliwości staramy się rozwiać podczas rozmów telefonicznych. W grudniu ARiMR wysłała do każdego rolnika broszurę „Wykaz norm i wymogów obowiązujących od 2015 r. oraz zazielenienie WPR", która zwiera podstawowe informacje na ten temat. Od jesieni organizujemy szkolenia w powiatach, gminach i sołectwach, gdzie rolnicy mają możliwość spotkać się ze specjalistą i otrzymać informacje dotyczące ich gospodarstwa. Na szkolenie warto przyjść przygotowanym, tzn. zapoznać się z instrukcją wypełniania wniosków i przygotować pytania, jeśli któryś z punktów budzi wątpliwości. We wrześniowym numerze wydawanego przez ŁODR miesięcznika "RADA" został opublikowany obszerny artykuł na ten temat.

Są zmiany we wnioskach rolnośrodowiskowych?

Tak. Od tego roku, rolnicy mogą się ubiegać dodatkowo o dofinansowanie w ramach działania rolnośrodowskowo-klimatycznego i rolnictwa ekologicznego. Aby zapoznać się z zasadami, najlepiej pójść do doradcy rolnośrodwiskowego, który ma uprawnienia do wypełniania takich wniosków. Osoby, które nie są pewne, czy poprawnie wypełniły wniosek, mogą poprosić go o weryfikację i naniesienie poprawek.

Jakie są stawki dopłat?

Jednolita płatność obszarowa i płatność za zazielenienie, które przysługują wszystkim rolnikom do każdego hektara uprawnionego do dopłat, wynosi ok. 178 euro. Jednakże oprócz nich należą się jeszcze rolnikowi tzw. dopłaty do produkcji oraz dopłaty do bydła, krów, owiec i kóz, a także dopłaty z tytułu gospodarowania na obszarach ONW (obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania).

Do kiedy można składać wnioski i kiedy rolnicy dostaną dopłaty?

Resort rolnictwa postanowił, że wnioski o dopłaty bezpośrednie dla rolników będzie można składać do 15 czerwca, a nie do 15 maja, jak było w ostatnich latach. Wypłata środków odbywa się między 1 grudnia a 30 czerwca następnego roku.

Skąd wziąć wniosek i gdzie należy go złożyć?

Każdy rolnik, który w roku ubiegłym złożył wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do 10 marca, otrzymał częściowo spersonalizowany formularz do domu. Rolnicy, którzy składają wnioski po raz pierwszy, mogą odebrać druki w biurze powiatowym ARiMR, u doradcy Łódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego albo pobrać ze strony internetowej ARiMR. Wnioski należy składać osobiście lub wysłać listem poleconym do biura powiatowego agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. W tym roku wniosek można również wysłać go drogą elektroniczną.