Melisa lekarska
Melisa słynie z kojących i uspokajających właściwości, a do tego ma przyjemny smak i cytrynowy zapach. Pomaga w bezsenności, stanach lękowych, bólach głowy, rozstrojach żołądka, jest wykorzystywana też w kosmetyce (działa łagodząco na skórę).
Jej świeże liście, młode pędy oraz kwiaty można wykorzystywać również kulinarnie, najlepiej jako dodatek do sałatek (np. zamiast egzotycznej trawy cytrynowej).
Uprawa. Melisa należy do roślin, które „same rosną”. Można ją posiać w marcu-kwietniu na rozsadę w domu lub w maju wprost do gruntu. Najłatwiej jednak rozmnaża się przez podział kłączy, można więc zdobyć fragment od znajomego ogrodnika. Melisę można kupić też w doniczce i przesadzić do ogrodu. Melisa może rosnąć w słońcu lub półcieniu, najlepiej na próchniczej ziemi (ale radzi sobie na różnej). Młode rośliny trzeba regularnie podlewać, starsze znoszą czasowy niedobór wody. Melisa w ogrodzie jest wieloletnia i odporna na mróz (jedynie uprawiana doniczkach na balkonach nie zawsze zimuje)
Mięta
Mięta ma sporo gatunków. Do najbardziej popularnych należy mięta pieprzowa, ale jest też np. mięt zielona, długolistna, polej. Wiele gatunków rośnie dziko w Polsce.
Miętę doskonale kojarzymy jako zioło wykorzystywane w kosmetyce (pasty i płyny do zębów), a także pierwszą pomoc przy dolegliwościach żołądkowych. Znajdujący się w niej mentol ma dość wszechstronne działanie, w tym rozkurczowe, przeciwbakteryjne i łagodzące ból. Mięta działa także uspokajające.
Miętę warto wykorzystywać na co dzień w kuchni jako dodatek do różnych potraw, albo pijać z niej herbatę.
Uprawa. Jest wyjątkowo łatwa w uprawie, w sprzyjających warunkach może się nawet nadmiernie rozrastać (tworzy podziemne rozłogi). Mięta jest dość trudna do uzyskania z nasion, lepiej postarać się o jej gotową sadzonkę (można kupić te rośliny w doniczkach) lub fragment kłącza od zaprzyjaźnionego ogrodnika. Mięta lubi słońce, ale chętnie też rośnie w półcieniu. Koniecznie musi mieć wilgotną ziemię, najlepiej żyzną i o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie. Mięta jest wieloletnia, a rodzime gatunki są odporne na mróz, jednak pojawiają się w sprzedaży również bardziej egzotyczne, które niekoniecznie przezimują w gruncie.
Oregano, czyli lebiodka pospolita
Oregano najczęściej kojarzymy ze śródziemnomorskimi ziołami, ale to rodzima roślina o botanicznej nazwie lebiodka pospolita (Origanum vulgare). Ma jednak sporo odmian oraz kilka innych gatunków różniących się nieco aromatem, a także wyglądem liści oraz odpornością na mróz. Lebiodka pospolita jest także nazywana dzikim majerankiem, z którym jest blisko spokrewniona.
Oregano dostarcza witamin (m.in. C, A, E, K, B9 czyli kwasu foliowego) oraz m.in. magnezu i żelaza. Jego największą zaletą jest olejek eteryczny o właściwościach przeciwutleniających, przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych. Ziele lebiodki pomaga w leczeniu stanów zapalnych układowego oddechowego, pomaga w trawieniu, ma działanie rozkurczowe.
Uprawa. Oregano można wiosną wysiać na rozsadę lub kupić w doniczce. Ta roślina musi mieć słońce, a także przepuszczalną ziemię. Nie musi być żyzna, może być nawet piaszczysta lub kamienista. Lebiodka nie znos nadmiaru wody i dobrze radzi sobie z suszą. Lebiodka pospolita jest wieloletnia i odporna na mróz, ale ma wiele odmian, które mogą być bardziej wrażliwe. Zwróćmy ma to uwagę, kupując ją.
Pietruszka naciowa
Pietruszka naciowa jest łatwa w uprawie, a jednocześnie to jedna z bardziej popularnych i uniwersalnych przypraw. Zawiera sporo witaminy C, kwasu foliowego oraz żelaza, działa m.in. korzystnie na układ trawienny i moczowy. Warto wiedzieć, że świeża skutecznie odświeża oddech, warto ją więc dodawać do potraw z czosnkiem.
Uprawa. Pietruszkę można posiać już w marcu-kwietniu oraz lipcu i sierpniu. Zwróćmy uwagę, żeby wybrać odmianę naciową, a nie korzeniową (jest bardziej wymagająca i ma mniej smaczne liście). Można kupić także gotowe sadzonki. Bardzo efektowne (i smaczne) są odmiany o kędzierzawych liściach.
Pietruszka musi mieć dużo światła oraz wilgotną ziemię (szczególnie nie można przesuszyć kiełkujących roślin), poza tym nie ma szczególnych wymagań. Jeśli jednak uprawiamy ją z nasion, trzeba uzbroić się w cierpliwość, bo długo kiełkuje. Pietruszkę w Polsce uprawia się głównie jako roślinę jednoroczną, choć zdarza się, że zimuje.
