Filmowa historia Łodzi i innych miejsc w regionie

Ostatnio w Łodzi gościła ekipa filmowa, która kręciła tu sceny do dokumentalnej serii „Polska filmowa”, którą pokaże Canal+ Discovery. Przy okazji miasto odwiedziły gwiazdy polskiego filmu Agata Kulesza i Daniel Olbrychski. Agata Kulesza kręciła sceny przed kamienicą przy ulicy Dowborczyków, tam bowiem powstawały zdjęcia do nagrodzonej Oscarem „Idy”. Natomiast Daniel Olbrychski wspominał zdjęcia do „Ziemi obiecanej”.

CZYTAJ: Daniel Olbrychski w Łodzi. Podróż śladami kręconych filmów

- Pamiętam, jak podczas jednej ze scen do pokoju wrzucono kamień - wspominał znany aktor w sali dawnego pałacu Karola Scheiblera. - Potem podchodziłem do okna, za którym miała być fabryczna ulica...

Daniel Olbrychski opowiadał, że w czasie zdjęć na planie pojawił się mały chłopiec. Ubrano go w kontusz, był jednym ze statystów. Ale chłopiec nie należał do najgrzeczniejszych. Bardzo wszystkim przeszkadzał, ekipa nie mogła sobie z nim dać rady.

- Zaproponowałem, by dali mu 100 złotych - śmiał się aktor. - I dali mu taki banknot. Od tej pory chłopiec stał cicho, jak zaczarowany z tą stuzłotówką w ręku.

W „Ziemi obiecanej” Łódź jest główną bohaterką. Zagrała samą siebie. Oglądamy w nim pałac Karola Poznańskiego, dawną fabrykę Izraela Poznańskiego, gdzie teraz jest Manufaktura. W filmie widzimy też przędzalnię Scheiblera na Księżym Młynie, Beczki Grohmana, fragment parku im. bp. Michała Klepacza.

„Ziemia obiecana” i „Ida” to niejedyne filmy, kręcone w Łodzi. Miasto swoją filmową karierę zaczęło jeszcze przed wojną. Pod koniec lat 30. minionego wieku znany w międzywojniu reżyser Mieczysław Krawicz nakręcił na łódzkich ulicach melodramat „Skłamałam”. Główne role grają w nim gwiazdy naszego przedwojennego kina: Jadwiga Smosarska i Eugeniusz Bodo. Już w pierwszej scenie widzimy dworzec Łódź Kaliska - taki, jaki pozostał we wspomnieniach wielu łodzian. Potem pojawiają się tramwaje linii 5 i 17... Następnie kamera pokazuje nam pięknie ulicę Piotrkowską i plac Wolności z pomnikiem Tadeusza Kościuszki. Bohaterka zatrzymuje się też w jednym z łódzkich mieszkań, prawdopodobnie przy ulicy Piotrkowskiej. Widać szyld z reklamą zakładu fotograficznego J. Mencel. Premiera filmu „Skłamałam” miała miejsce 8 października 1937 roku. Można przypuszczać, że zdjęcia do niego były kręcone w Łodzi na przełomie 1936 i 1937 roku.

CZYTAJ DALEJ NA NASTĘPNEJ STRONIE

Po wojnie w Łodzi powstała Wytwórnia Filmów Fabularnych. Nic więc dziwnego, że przez lata trudno było znaleźć polski film, który chociaż w części nie był realizowany w Łodzi. Tak musiało być z pierwszą powojenną polską długometrażową fabularną produkcją, czyli „Zakazanymi piosenkami” w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Główne role zagrali w nim Danuta Szaflarska i Jerzy Duszyński. Jego realizację rozpoczęto już w 1945 roku. Wiele scen nagrano w atelier wytwórni.

CZYTAJ TEŻ: Oscarowa Łódź, czyli śladami filmowych sukcesów miasta

- Pamiętam swoje pierwsze wejście na plan, czułam się jak bardzo ważna osoba, chociaż tak naprawdę byłam tylko młodą aktorką, która jeszcze nic w filmie nie zrobiła i nikt o mnie nic nie wiedział - wspominała po latach w jednym z wywiadów pracę na planie „Zakazanych piosenek” Danuta Szaflarska, która 6 lutego skończy 101 lat. - Pierwszą moją sceną było wejście po schodkach. To scena, w której przynoszę paczkę dla ukrywającego się Żyda. Nigdy nie zapomnę tego wzruszenia, tej tremy, ale i uczucia szczęścia, jakie wówczas przeżyłam. Ujęcie było kręcone z góry: wykorzystano dźwig, sprowadzony z Babelsberga, z dawnego niemieckiego studia UFA, stamtąd była też jedyna na planie kamera.

W „Zakazanych piosenkach” zagrał też budynek studia filmowego przy ulicy Łąkowej 29. W pierwszej scenie widać ogłoszenia o następującej treści: Zakazane piosenki śpiewane w czasie okupacji przez zespoły muzyczne, śpiewaków ulicznych i podwórzowych zakupi Film Polski. Podany jest adres ulica Łąkowa 29. Zdjęcia do tego filmu kręcono również w parku im. Poniatowskiego i na Zdrowiu. Były to głównie sceny partyzanckie.

Wiele kilometrów taśmy do kultowych „Czterech pancernych i psa” nakręcono właśnie w Łodzi. Zdjęcia do serialu kręcono też w okolicach Spały. Tam ekipa miała bazę. Na zdjęcia jeżdżono do Inowłodza i Poświętnego. Tam powstały sceny z odcinka „Kwadrans po nieparzystej”.

W tym samym odcinku „Pancernych” zagrały także dwa łódzkie pałace, znajdujące się przy ulicy ks. Skorupki, należące teraz do Politechniki Łódzkiej. W obecnym rektoracie PŁ kręcono zdjęcia z zewnątrz. W pałacu, w którym było liceum politechniki, realizowano zdjęcia wewnętrzne. Natomiast sceny, w których pancerni zdobywali Berlin, zagrało lotnisko w Aleksandrowie Łódzkim. Tam ustawiono wielką makietę Bramy Brandenburskiej. Wykorzystano ją jeszcze w dwóch innych filmach, m.in. „Kierunek Berlin”. Zdjęcia do „Pancernych” kręcono też w okolicach Niewiadowa koło Tomaszowa Mazowieckiego. Z tej miejscowości pochodzi Cezary Pazura. Był kilkuletnim chłopcem, poszedł przyglądać się, jak kręcą kultowy serial. W przerwie zdjęć podszedł do Janusza Gajosa i poprosił o autograf. Nie dostał go.

- Trzeba było powiedzieć, że to ty! - odpowiedział po latach koledze po fachu Janusz Gajos.

Filmową przeszłość ma za sobą też Piotrków Trybunalski. W mieście tym powstawały zdjęcia między innymi do „Jakuba Kłamcy”, w którym główną role zagrał Robin Williams, zmarły w 2014 roku znakomity amerykański aktor. Tu też kręcono „Vabank”, „Akademię Pana Kleksa”, „Pana Tadeusza”, „Przedwiośnie” i „1920 Bitwę Warszawską.