Grubodziób wygląda trochę jak papuga, ale to kuzyn wróbla. Zimą chętnie odwiedzi karmnik. Sprawdź, czym karmić te ptaki

Grubodzioby to średniej wielkości ptaki. Są trochę większe od wróbli, bo długość ich ciała to 17-18 cm. Mają jednak masywne ciało ze stosunkowo dużą głową, a jej wyróżniającym się elementem jest potężny dziób.

Grubodzioby to dość kolorowe ptaki. Choć paleta kolorów to beże, szarości, brązy i rudości z dodatkiem czerni i bieli, wyglądają wyraziście. Głowa ogon i kuper są rudobrązowe, pierś i brzuch beżowe. Ciemniejszy, bo ciemnobrązowy, jest grzbiet, natomiast pióra skrzydeł są czarne, ale z białymi, brązowymi i szarymi dodatkami. Ponadto szyję i potylicę pokrywają szare piórka, zaś okolice dzioba – czarne (na podgardlu i pasie biegnącym od dzioba do oczu).
Samce i samice są podobne, ale kolory „damskie” są bardziej stonowane, a czerń na skrzydłach może zastępować kolor ciemnoszary.

Potężny dziób tego ptaka czasem budzi przekonanie, że jest on drapieżny, ale tak nie jest. To łagodny roślinożerca, który tylko w pewnych okoliczność sięga po pokarm mięsny w postaci bezkręgowców. Dziób służy do rozłupywania pestek, żeby dobrać się do nasion. Od tego pochodzą inne nazwy grubodzioba, czyli pestkojad i grabołusk.

Dziób, dzięki mocnym mięśniom, które go otaczają, ma imponującą siłę nacisku, a specjalne rowki i inne detale budowy sprawiają, że pestka, która trafiła raz do dzioba, już się nie wymknie. Bez trudu rozłupują m.in. pestki czereśni czy wiśni – kto kiedykolwiek wpadł na nierozsądny pomysł, by je rozgryźć, wie, że to wcale nie jest łatwe. Grubodzioby chętnie jedzą też różne orzechy (laskowe, włoskie), ale też owoce buka, grabu i wszelkie inne nasiona. Mogą też skubnąć zielone części roślin, czy owoce, ale ich miąższem są zainteresowane w minimalnym stopniu.
Potężny dziób może też służyć do obrony, o czym przekonują się ornitolodzy obrączkujący te ptaki, ale jest to przypadek „obrony koniecznej”. W Polsce grubodzioby są pod ochroną.

Czytaj także: Drozd śpiewak ukoi nerwy, zapowie ocieplenie i zje ślimaki. Sprawdź, jak wygląda ten ptak i co zrobić, żeby zamieszkał w ogrodzie

Grubodzioby to w Polsce ptaki lęgowe. Chętnie zamieszkują lasy liściaste i mieszane, najlepiej takie, w których rosną buki i graby. Lubią sąsiedztwo wody. Ale pojawiają się też w miejskich parkach, pod warunkiem że znajdą w nich odpowiednie drzewa. Mogą osiedlać się też w zadrzewionych ogrodach i sadach.

Grubodzioby zakładają gniazda na drzewach liściastych, a budują je ze stosunkowo grubych patyczków, z dodatkiem korzonków i porostów. Mają jeden lęg w roku. Jaja wysiaduje głównie samica, ale karmieniem młodych zajmują się oboje rodzice. I to właśnie dieta piskląt odbiega od dorosłych ptaków i jest bardziej mięsna – do małych dzióbków trafiają miękkie części owadów, pająków itp., utarte z nasionami.

Polecamy: Grzywacz karmi młode ptasim mleczkiem, a sam jada brukselkę i szpinak. Poznaj największego polskiego gołębia

Spora część grubodziobów odlatuje na zimę, ale są też takie, które zostają. W dodatku ich stadka z północy i wschodu wiosną oraz jesienią przelatują nad Polską, przy okazji zatrzymując się na żerowanie. Przeloty trwają od września do listopada oraz w marcu.

Te grubodzioby, które postanowiły przezimować, chętnie odwiedzają karmniki. Mogą zbierać się w stadka, ale często na zimę dołączają do grup sikorek, kowalików, dzięciołów. Choć są spokojne, a nawet wydają się nieco flegmatyczne, dzięki budzącym szacunek rozmiarom i dziobowi, rzadko uczestniczą w awanturach i przepychankach w karmnikach, które zdarzają się innym gatunkom (szczególnie lubi się „porządzić” nieduży kowalik). Karmniki odwiedzą też chętnie grubodzioby przelatujące „tranzytem” nad Polską – tych gości spodziewajmy się jesienią, ale też wczesną wiosną. Szczególnie ten drugi okres trudny, bo po zimie brakuje pożywienia.

Czym karmić grubodzioby? Te ptaki docenią przede wszystkim słonecznik oraz orzechy, ale też wszelkie inne nasiona (np. owsa, prosa itp.). Warto im też wystawiać połówki jabłek – z gniazdami nasiennymi. Jeśli mamy w ogrodzie buki lub graby, nie wygrabiajmy ich opadłych owoców lub zbierzmy je z myślą o skrzydlatych amatorach tego pokarmu.

Wybrane źródła
ekologia.pl
Jestem na pTAK!
Kruszewicz, A., Ptaki Polski od A do Ż, Warszawa 2010
ptakipolski.pl