Nowy typ spraw w czasie epidemii koronawirusa. Wywiad z Jarosławem Zdzisławem Szymańskim, dziekanem Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi

Maciej Kałach: W sobotę (26 września) absolwenci prawa zdawali egzamin na aplikację adwokacką. Co obecnie przyciąga młodych ludzi do tego zawodu? Jego prestiż, ciekawa praca w przyszłości, zarobki?

Jarosław Zdzisław Szymański: Do tego egzaminu w Łodzi przystąpiły 62 osoby. 29 z nich uzyskało wynik pozytywny, 33 – negatywny, co może świadczyć o sporym stopniu trudności tegorocznego testu. Ale też, w związku z pandemią, zdający znaleźli się w szczególnej sytuacji, która mogła spotęgować stres egzaminacyjny: musieli przestrzegać rygorów sanitarnych, niezbędnych dla utrzymania bezpieczeństwa zdrowotnego zdających i komisji.
Moim zdaniem, młodych ludzi do naszego zawodu przyciąga jego prestiż – jako do zawodu zaufania publicznego, społecznie cenionego. Jest to wolny zawód, do tego interdyscyplinarny, co zapewnia ciągły rozwój intelektualny. Wprawdzie na rynku usług prawniczych młodym prawnikom jest bardzo trudno się przebić – ze względu na olbrzymią konkurencję, wynikającą ze swoistej „nadprodukcji” prawników – ale do naszego zawodu mogą przyciągać również względy materialne.

Czy z związku z pandemią pojawił się nowy rodzaj spraw, którymi zajmują się adwokaci?

Zwykle jest tak, że nowe realia społeczne i gospodarcze generują określony typ spraw. Teraz pojawiło się sporo spraw dotyczących np. dyskryminacji osób podejrzewanych przez otoczenie w miejscu pracy o zakażenie koronawirusem. Wobec takich osób pojawił się też, w miejscu ich zamieszkania, ostracyzm społeczny i zachowania sąsiadów, naruszające dobra osobiste.
Są sprawy dotyczące obowiązku podstaw prawnych noszenia maseczek w przestrzeni publicznej. I wreszcie sprawy związane z pomocą prawną przedsiębiorcom – w celu skorzystania przez nich z finansowych form wspierania przez państwo w okresie pandemii. Przedsiębiorcy pytają np., jak uzyskać takie wsparcie, jak prawidłowo złożyć wniosek i do jakiej instytucji.

Proszę o przykład jednej z takich spraw.

W początku pandemii zgłosiła się do mnie osoba, która wróciła z zimowego urlopu z jednego z krajów, gdzie pandemia znaczenie wcześniej niż w Polsce bardzo intensywnie się rozwijała. Mimo braku objawów koronawirusa – w obawie przed bezobjawowym nosicielstwem – był niedopuszczony przez pracodawcę do pracy, a przez pracowników napiętnowany, uznany za persona non grata.

Czy w czasach pandemii zmienił się sposób wykonywania zawodu adwokata?

Tak. Ze względu na rygory bezpieczeństwa sanitarnego, wprowadzone w wymiarze sprawiedliwości, warunki i formy wykonywania zawodu niewątpliwe się zmieniły. Nie chodzi tylko o zabezpieczenia, takie jak maseczki czy przyłbice, które bardzo utrudniają wygłaszanie przemówień czy przesłuchiwanie świadków. Chodzi także o upowszechnioną możliwość tzw. zdalnego wykonywania zawodu. Dopuszczono przesyłanie e-mailem pism do sądu bez potrzeby ich autoryzowania w formie elektronicznego podpisu. Wprowadzono możliwość przeprowadzenia, w niektórych przypadkach, rozpraw w formie zdalnej. Ustawodawca dopuścił również, w części przypadków, wyrokowanie bez przeprowadzenia rozprawy.
Zmieniła się również organizacja pracy w niektórych kancelariach, polegająca na przyjmowaniu klientów w mniejszej ilości niż dotychczas w ciągu jednego dnia – tak, aby ten kontakt nie był zbyt intensywny, bo to sprzyja zwiększonej transmisji wirusa.
Jeśli chodzi o nasz samorząd adwokacki, m.in. w roku wyborczym musieliśmy odroczyć termin zgromadzenia sprawozdawczo-wyborczego izby łódzkiej, który był planowany na czerwiec 2020.