Tak oszukują firmy pracowników zatrudnionych na śmieciówkach, czyli umowach zlecenie i o dzieło. Wyniki kontroli pracodawców 15.04.2020

Nieprawidłowości wykryli inspektorzy pracy z naszego województwa, którzy w ubiegłym roku przeprowadzili 754 kontrole w 718 firmach, które zatrudniają na tzw. śmieciówkach, czyli umowach zlecenie oraz o dzieło.

Są to zakłady zajmujące się przetwórstwem przemysłowym, sklepy, firmy usługowe, budowlane, administracje, hotele, restauracje oraz firmy transportowe, zakłady opieki zdrowotnej i pomocy społecznej.

- Podczas kontroli stwierdziliśmy liczne nieprawidłowości - mówi Kamil Kałużny, starszy inspektor pracy, rzecznik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi. - Łamane były przepisy dotyczące ustalenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za godzinę pracy. W 2019 roku minimalna stawka wynosiła 14,7 zł brutto za godzinę pracy, natomiast kontrole wykazały, że płacono mniej. Nie były to rażąco niskie stawki, ale niższe od wymaganych.

W poprzednich latach zdarzały się sytuacje, że właściciele firm płacili np. złotówkę lub 2,5 zł za godzinę pracy. Takie przykłady występowały w całym kraju i dlatego w 2016 roku zostały wprowadzone zmiany w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, które obowiązują od 2017 roku. Zostały określone stawki zarówno minimalnej pensji miesięcznej jak i godzinowej - szefom nie wolno płacić mniej. Stawki zmieniają się co roku - wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia - i od tego roku wynoszą 2,6 tys. zł brutto (miesięczna) oraz 17 zł brutto (godzinowa).

Tymczasem - jak wykazują kontrole inspektorów pracy - ciągle wykrywane są nieprawidłowości.

- Podczas 74 kontroli okazało się, że zleceniobiorcy nie otrzymali wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę - mówi Kałużny. - W 99 przypadkach natomiast wynagrodzenie nie było wypłacane regularnie raz w miesiącu, choć firma ma taki obowiązek.
Inspektorzy pracy podczas 66 kontroli nie otrzymali od właścicieli firm pełnych informacji na temat liczby godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług.

Nie wszyscy właściciele firm lub wyznaczone przez nich osoby właściwie prowadzili dokumentację pracowniczą i prawidłowo ją archiwizowali. Tego obowiązku nie dopełniono z kolei w 20 firmach.

Okazuje się, że właściciele firm płacą za mało z premedytacją, gdyż chcą zaoszczędzić na kosztach pracy.

- Naruszenia w zakresie wypłaty minimalnej stawki godzinowej często też były akceptowane przez samych zleceniobiorców - podkreśla Kamil Kałużny. - Godzili się na to czasem z uwagi na przymus ekonomiczny, z obawy o utratę możliwości zarobkowania, chęć uniknięcia obciążeń publiczno-prawnych. Niektórzy z kolei nie znali przepisów i nie mieli świadomości, że powinni otrzymywać wyższe stawki.

Na nieuczciwych właścicieli firm posypały się kary, także finansowe. W sumie zapłacili 38.400 zł w postaci grzywien i mandatów, a do sądów zostało skierowanych pięć wniosków przeciwko tym właścicielom firm, którzy najbardziej rażąco łamali przepisy. Inspektorzy pracy w 24 przypadkach nakazali wypłacić należne pieniądze, a także skierowali 189 wystąpień do właścicieli z firm. Osobom pracujących na takich umowach - po kontrolach PIP - udało się odzyskać blisko 119 tys. zł niewypłaconych pensji.