Wielkanoc w Polsce – czy znasz świąteczne tradycje różnych regionów Polski

Kujawy

T

rochę już zapomnianym i raczej niespotykanym w innych regionach Polski zwyczajem są obchody półpościa (inaczej śródpościa). Zgodnie z tradycją w trzecią niedzielę Wielkiego Postu chłopcy biegali po ulicach miast i wsi, uderzając drewnianymi młotkami w bramy i rozbijając gliniane garnki z popiołem o ściany domów, w którym mieszkały panny na wydaniu. Śródpoście zwiastowało zbliżające się Święta, do rozpoczęcia których nie można było już jeść nic gotowanego.

Śląsk

Górny Śląsk to region mocno zakorzeniony w obchodach Wielkiej Nocy. Dlatego też Ślązacy chętnie kultywują świąteczne tradycje, przekazując je z pokolenia na pokolenie. Co prawda zwyczaj zjadania po jednej kuleczce bazi po powrocie ze święcenia pokarmu, co miało zapewnić zdrowie na cały rok, jest już raczej rzadko spotykany, jednak na Śląsku tradycja w dalszym ciągu przejawia się na wielkanocnym stole. – W śląskich domach do najważniejszych wielkanocnych potraw należy z pewnością żur. Ten tradycyjny, zgodnie z regionalną kuchnią, przygotowywany jest na zakwasie z mąki żytniej. Powinien być gęsty i kwaśny, koniecznie podawany z pokrojoną w talarki białą kiełbasą – mówi Monika Berger, ekspert marki Berger. – Ze słodkości, choć z elementami głównego dania, nie można zapomnieć o święcelniku, czyli półsłodkim cieście drożdżowym nadziewanym mięsem – dodaje ekspert.

Kaszuby

Jak świętują mieszkańcy Kaszub? W Wielki Piątek Kaszubi sadzą drzewa i krzewy, wierząc w dobroczynny wpływ świąt na sadzonki. Wielka Sobota to zwyczaj święcenia koszyczka z pokarmami, choć wprowadzony dopiero po II wojnie światowej, pod wpływem pozostałych regionów Polski. Na Kaszubach pisanki barwi się tylko na jeden kolor, bez dodatkowych wzorów – ta tradycja występuje także na Mazowszu.

Małopolska

W tym regionie tradycje Świąt Wielkanocnych sięgają aż średniowiecza. W nocy z Wielkiej Niedzieli na wielkanocny poniedziałek mieszkańców odwiedzają straszne zjawy, stwory i Siuda Baba, żądając datków. Wygląda to tak, że mężczyzna w kobiecym ubraniu chodzi po domach wraz z chłopcami w tradycyjnych krakowskich strojach. Z kolei tuż po świętach ma miejsce Rękawka – tradycyjny odpust wokół Kopca Kraka. Według legendy z kopca zrzucane były monety oraz jedzenie, toczono także jaja, zwiastujące nowe życie. Dzisiaj wokół kopca organizowane są rozmaite kiermasze rękodzieła, a także inscenizacje historyczne.

Mazowsze

Jedynie na Mazowszu kultywuje się tradycję obowiązkowego spożywania czerwonego barszczu podczas śniadania wielkanocnego. Co ciekawe, prawdziwy barszcz czerwony nie pojawia się tam, jak w innych rejonach Polski, w święta Bożego Narodzenia. Na Mazowszu dba się także, aby po mszy rezurekcyjnej wrócić bezpośrednio do domu. Ma to zapewnić pomyślność i dobre plony.