Geriatra, czyli lekarz dla pacjenta, który ma kilka chorób i przyjmuje wiele leków. Rozmowa dr Łukaszem Krocem, geriatrą ze szpitala im. WAM

Rozmawiamy z doktorem Łukaszem Krocem, geriatrą, lekarzem chorób wewnętrznych.
Senior na zachodzie Europy myśli: „Pójdę do lekarza geriatry aby dłużej być zdrowym i sprawnym”. Czy u nas jest podobnie?
Do tego dążą geriatrzy. Ale nasze społeczeństwo boi się chodzić do lekarza, bo – jak to się często mówi - jeszcze coś wykryje. Poza tym stygmatyzujemy starość – boimy się tego wieku bardzo dojrzałego, niesprawności, zależności od drugiej osoby.
Tymczasem lekarz geriatra jest po to, aby zająć się wszystkimi aspektami zdrowia pacjenta w wieku starszym, tak zaplanować mu diagnostykę lub leczenie aby jego pacjent nie tylko żył jak najdłużej ale aby jak najdłużej był zdrowy i sprawny. Geriatra ma do tego odpowiednie narzędzia - więcej możliwości diagnostycznych niż lekarz podstawowej opieki zdrowotnej i więcej czasu może poświęcić pacjentowi. Jest przygotowany do zajmowania się pacjentem z wielochorobowością i wielolekowością, a takimi pacjentami są osoby w starszym wieku.

W którym roku życia pacjent powinien trafić do lekarza geriatry?
Nie ma takiego przedziału czasowego. Dla jednego ten czas w którym powinien udać się na pierwszą wizytę do geriatry to będzie 60 lat, będzie miał już w tym wieku kilka chorób przewlekłych, a dla innego to będzie dopiero 80 lat gdy pojawią się problemy z zaburzeniami poznawczymi, depresyjnymi.
Umownie przyjmujemy, że starość zaczyna się pomiędzy 60-65 rokiem życia. Nasze społeczeństwo coraz bardziej się starzeje. Za niedługi czas co czwarty łodzianin będzie w wieku 65 plus, a więc będzie potencjalnym pacjentem geriatry.

Czym jest całościowa ocena geriatryczna od której zaczyna się wizyta u lekarza geriatry?
Geriatrzy zamiast zajmować się jedną jednostką chorobową patrzą na pacjenta holistycznie. Służy temu całościowa ocena geriatryczna pacjenta od której zaczyna się pierwsza wizyta. Oceniamy zdrowie i funkcjonowanie seniora w czterech aspektach - zdrowie fizyczne, tak jak to czyni lekarz internista, oceniamy jego psychikę czyli to co robi psychiatra, a ponadto przyglądamy się jego codziennemu funkcjonowaniu na co inni lekarze nie zawsze zwracają uwagę. Jako przykład podaję pacjenta, który ma zleconą rehabilitację i musi w tym celu codziennie udać się do poradni. Problem w tym, że pacjent mieszka na 4 piętrze, w budynku bez windy, a ma problemy z poruszaniem się i z takiej rehabilitacji nie skorzysta. Patrzymy także na pacjenta od strony socjalnej - czy nie potrzebuje opiekunki przy robieniu zakupów, zachowaniu higieny lub rozkładaniu leków i próbujemy tę pomoc zorganizować powiadamiając o konieczności takiego wsparcia pracownika socjalnego.

Wspomniał pan doktor o wielolekowości. Pacjenci w starszym wieku często przyjmują za dużo leków. Czy lekarz geriatra może tę listę zweryfikować i skrócić?
Mój pacjent rekordzista przyjmował codziennie 44 preparaty. Leki miał przepisane przez różnych specjalistów, przyjmował je o różnych porach, a już samo zabieganie o to, aby żadnego mu nie zabrakło i rozłożenie leków na dany dzień zabierało mu dużo czasu. Udało się nam tak ustawić mu leki, że przyjmował tylko 12. To i tak bardzo dużo, ale pacjent miał wiele chorób. Po zredukowaniu liczby leków dalej był prawidłowo leczony, ale czuł się lepiej, zaoszczędził pieniądze, a jakość jego życia znacznie się poprawiła.

Wielu pacjentów w starszym wieku zmaga się z depresją, a jednocześnie nie chce słyszeć o wizycie u psychiatry...
Możemy pacjentowi zaproponować leczenie i przepisać odpowiednie leki. Z moich doświadczeń wynika, że część pacjentów szybciej zaakceptuje leki na poprawę nastroju przepisane przez geriatrę niż przez psychiatrę. A problem depresji w wieku starszym dotyczy wielu pacjentów – śmierć współmałżonka, choroby, niepełnosprawność, utrata samodzielności, każdy z tych czynników może być depresogenny, a u seniorów często wszystkie występują jednocześnie.