Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kontrola zwolnienia lekarskiego przez pracodawcę: 5.05.2020 r. Kiedy przeprowadzana jest kontrola na L4. Kto może skontrolować pracownika?

Małgorzata Stempinska
Małgorzata Stempinska
Wątpliwości szefa czy pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem rozstrzyga ZUS.
Wątpliwości szefa czy pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem rozstrzyga ZUS. 123RF
Nie tylko Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kontrolować zwolnienia lekarskie. Takie prawo mają również niektórzy pracodawcy. Odkąd obowiązują e-zwolnienia jest im łatwiej, bo szybciej wiedzą, że pracownik jest na chorobowym.

Przepisy jasno określają kiedy pracodawca może przeprowadzić kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby. Takie uprawnienie mają płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, tzn. pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 osób i są uprawnieni do wypłaty zasiłków chorobowych.

Są jednak sytuacje, kiedy do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby upoważnieni są także pracodawcy, którzy nie wypłacają zasiłków. Dotyczy to przeprowadzenia kontroli w okresie, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby wypłacane ze środków pracodawcy.

- W sytuacji, gdy obowiązują elektroniczne zwolnienia lekarskie, pracodawca od razu wie o nieobecności swoich pracowników. Jeśli budzą one jakiekolwiek wątpliwości, może szybko podjąć odpowiednie działania kontrolne nawet, jeżeli jest to kilkudniowa choroba - zaznacza Krystyna Michałek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

To ważne, przeczytaj!:

Kto może skontrolować pracownika na zwolnieniu lekarskim

Szczegółowy tryb i zasady przeprowadzania kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy określają przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 roku. Zgodnie z nimi, pracodawca uprawniony do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy może tę kontrolę przeprowadzić sam. Może on także zlecić przeprowadzenie kontroli innej osobie, np. innemu pracownikowi.

Jeśli skorzysta z tego drugiego rozwiązania, to osobie udającej się na kontrolę pracodawca wystawia imienne upoważnienie. Jest ono ważne łącznie z legitymacją pracowniczą albo dokumentem tożsamości, których numery powinny być podane w upoważnieniu.

Kontrole pracodawca powinien przeprowadzać w miarę potrzeby, bez ustalania z góry stałych jej terminów. Może ją nasilić w okresach, w których wzrasta liczba pracowników korzystających ze zwolnień lekarskich.

Na czym polega kontrola zwolnienia lekarskiego

Kontrola L4 polega na ustaleniu czy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej albo czy nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Przeczytaj, to bardzo ważne:

W przypadku sprawowania opieki dodatkowo jest ustalane, czy poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę choremu członkowi rodziny lub dziecku. Nie dotyczy opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 2 lat.

Kogo dotyczy kontrola L4

Kontrola dotyczy osób pobierających zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne, a także wynagrodzenia za czas choroby. Kontrola wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy dotyczy także ubezpieczonych otrzymujących świadczenia z tytułu choroby (zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne) przysługujące z ubezpieczenia społecznego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (z ubezpieczenia wypadkowego).

Jaki rodzaj zwolnienia lekarskiego podlega kontroli. Co jest przesłanką do kontroli L4?

Kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby może podlegać każde zwolnienie lekarskie bez względu na wskazania lekarskie, tj. zarówno, gdy jest adnotacja "chory powinien leżeć" jak i w przypadku adnotacji "chory może chodzić". Kontrola może dotyczyć zarówno pracownika, jak i innego ubezpieczonego, np. osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia.

Jak wynika z opracowania firmy Randstad, doświadczeni specjaliści IT mogą liczyć na zarobki rzędu od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie. Wysokości wynagrodzenia zależy przede wszystkim od miejsca pracy, posiadanego doświadczenia oraz formy współpracy. Obok typowej umowy o pracę, specjaliści IT coraz częściej zatrudniani są w oparciu o kontrakt (B2B). Popularność tej formy zatrudnienia wynika przede wszystkim z korzystniejszego opodatkowania i możliwości odliczania kosztów.

Nawet 32 000 zł za miesiąc pracy. Sprawdź, ile zarabiają doś...

- Przesłanką do przeprowadzenia kontroli jest podejrzenie wykonywania pracy lub niewłaściwego wykorzystania zwolnienia. Kontroli podlegają przede wszystkim osoby, które często korzystają z krótkotrwałych zwolnień lekarskich, otrzymują kolejne zwolnienia lekarskie od różnych lekarzy albo korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych. Na celowniku są też osoby, które kiedyś musiały zwrócić zasiłek, bo korzystały ze zwolnienia nieprawidłowo. Często też informacje o nieprawidłowym wykorzystaniu zwolnienia ZUS dostaje od pracodawców czy "życzliwych". Część zwolnień typujemy też do kontroli losowo, więc każde zwolnienie może być sprawdzone - mówi Krystyna Michałek.

Gdzie przeprowadzana jest kontrola pracownika na L4

Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadza się w :

  • miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (w przypadku, gdy pracodawca posiada informacje, że pracownik jest również zatrudniony u innego pracodawcy, wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz innego podmiotu albo równocześnie prowadzi działalność pozarolniczą),
  • miejscu zamieszkania,
  • miejscu czasowego pobytu (adres pobytu w okresie orzeczonej niezdolności do pracy podawany jest w zaświadczeniu lekarskim),
  • innym miejscu, jeśli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe.

Kontrola L4 – adres pobytu chorego

Zwolnienie lekarskie powinno być wystawione na adres, pod którym chory przebywa w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy. Nie zawsze jest to adres zameldowania. Pracownik będący na chorobowym jest zobowiązany do poinformowania pracodawcy i ZUS w terminie 3 dni o zmianie miejsca pobytu w czasie niezdolności do pracy. Informacja może być przekazana telefonicznie, mailem lub za pośrednictwem poczty. Jeśli informacja jest przekazywana za pośrednictwem poczty, datą poinformowania pracodawcy lub ZUS o takiej zmianie jest data nadania przesyłki (data stempla pocztowego).

Jeżeli ubezpieczony nie przekazał lekarzowi informacji o swoim miejscu pobytu w czasie zwolnienia lekarskiego, które jest inne niż adres zamieszkania albo nie poinformował pracodawcy i ZUS o zmianie miejsca pobytu w trakcie niezdolności do pracy i w związku z tym osoby kontrolujące nie zastały go pod adresem wskazanym w zwolnieniu lekarskim, uznaje się, że niewłaściwie wykorzystywał zwolnienie lekarskie.

Przeczytaj, to bardzo ważne:

Pracodawca nie zastał pracownika podczas kontroli L4

Jeśli pracodawca przeprowadza kontrolę w miejscu zamieszkania lub pobytu i nie zastanie pracownika w domu, to szef powinien w miarę szybko kontrolę ponowić oraz wyjaśnić przyczyny tej nieobecności. Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu w trakcie kontroli nie musi być powodem odmowy prawa do zasiłku, jeśli była uzasadniona.

Usprawiedliwienie nieobecności w trakcie kontroli L4

Jeżeli pracownik poda uzasadniony powód swojej nieobecności, np. wizyta u lekarza itp., nie można uznać, że zwolnienie lekarskie od pracy było nieprawidłowo wykorzystywane. Mówiąc krótko: pracownik będący na zwolnieniu lekarskim nie musi non stop siedzieć w domu. Może wykonywać jedynie zwykłe czynności życia codziennego oraz czynności związane z jego stanem zdrowia, np. wyjść do apteki, by wykupić lekarstwa zapisane przez lekarza czy udać się po codzienne zakupy żywności.

Konsekwencje nieusprawiedliwienia nieobecności w czasie kontroli L4

Jeśli podczas kontroli, chorego pracownika nie będzie w domu czy miejscu pobytu i nie wyjaśni przyczyny swojej nieobecności, straci zasiłek chorobowy. Bez cienia wątpliwości ZUS zabierze zasiłek także wówczas, gdy złapie pracownika na tym, gdy podczas pobytu na L4 pracował (u siebie w firmie czy dorywczo), remontował mieszkanie, wyjechał na urlop czy też np. brał udział w zawodach sportowych albo biegł w maratonie.

Kiedy ZUS zabierze zasiłek chorobowy

Jeśli kontrolujący stwierdzi, że pracownik, który korzystał ze zwolnienia lekarskiego od pracy wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał to zwolnienie niezgodnie z jego celem, sporządza protokół. Protokół zawiera ustalenia dokonane podczas kontroli, w tym opis na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy. Protokół jest przedstawiany kontrolowanemu do wglądu, by ten mógł wnieść ewentualne uwagi. Następnie musi go podpisać.

Czy sądzisz, że w ciągu 5 lat automatyzacja może pozbawić Cię pracy? - takie pytanie zadała Polakom firma Devire. Jak wynika z odpowiedzi ankietowanych, pracownicy nie dostrzegają większych obaw związanych z robotami. Eksperci podkreślają jednak, że świadomość na ten temat jest zbyt niska. Zawody jakie dziś znamy mogą znikać lub przesuwać się w stronę innych kompetencji. Sprawdź w jakich sektorach pracownicy najbardziej obawiają się automatyzacja i jakie perspektywy stoją przed polskim rynkiem pracy.

Roboty pozbawią nas pracy? W tych branżach pracownicy boją s...

Ustalenia kontroli zawarte w protokole są podstawą do pozbawienia prawa do:

  • zasiłku chorobowego - za cały okres objęty kontrolowanym zwolnieniem, z wyjątkiem okresu pobytu w szpitalu,
  • zasiłku opiekuńczego - za cały okres objęty kontrolowanym zwolnieniem,
  • świadczenia rehabilitacyjnego - za miesiąc kalendarzowy, w którym stwierdzono zaistnienie nieprawidłowości, z wyjątkiem okresu pobytu w szpitalu.

Czy można się odwołać od decyzji ZUS

Decyzje w sprawie uprawnień do zasiłku wydaje ZUS. Jeżeli kontrolę przeprowadzał pracodawca, ZUS wydaje decyzję na jego wniosek lub na wniosek pracownika. Jeśli ubezpieczonemu wypłacono zasiłek chorobowy, a w wyniku kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy ustalono brak prawa do świadczenia, ZUS wydaje decyzję zobowiązującą ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. W decyzji wskazany zostanie numer konta bankowego, na które ubezpieczony będzie zobowiązany dokonać wpłaty nienależnie pobranego świadczenia.

Od decyzji w sprawach związanych z kontrolą prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przysługuje prawo wniesienia odwołania do sądu. Odwołanie to można złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Na złożenie odwołania przysługuje miesiąc od dnia otrzymania decyzji.

To ważne, przeczytaj!:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Niedziele handlowe mogą wrócić w 2024 roku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki