Morderstwo na Piotrkowskiej. Zabił właścicieli sklepu z fortepianami, bo wyrzucili go z pracy

12 listopada 1928 r. robotnicy śpieszący rano do fabryki Teodora Steigerta zobaczyli w rowie przy ul. Milionowej, niedaleko fabryki, zwłoki młodej kobiety. Były przykryte chustą. Okazało się, że dziewczyna miała roztrzaskaną czaszkę. W dłoni trzymała chusteczkę do nosa i pięciozłotowy banknot. Obok zwłok leżała torebka z pieniędzmi.

Tego samego dnia, ok. godz. 10, dozorca kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 117 zauważył, że zamknięty jest znajdujący się na parterze skład fortepianów. Należał on do Marii i Bronisława Tyszerów. Bardzo go to zdziwiło, bo Tyszerowie należeli do sumiennych ludzi. Poszedł więc do ich mieszkania i zaczął pukać do drzwi. Nikt jednak nie otwierał. Zaniepokojony powiadomił o tym brata Bronisława, Engelbarta Tyszera. Niestety jemu też nie udało się wejść do środka. Ale zauważył uchylone okno w kuchni. Poprosił syna, by dostawił drabinę i wszedł przez nie do środka. Dzięki temu mógł otworzyć mieszkanie Tyszerów. Engelbart zdziwił się, że klucze to sklepu leżą na stole.

Tknięty złym przeczuciem zszedł na dół do sklepu. Niestety przeczucie go nie myliło. W sklepie zobaczył zwłoki brata. W kącie głównej sali sklepu leżała bratowa. Wezwano policję. Wszędzie było pełno krwi. W piecu policjanci odnaleźli portfel męski z notatkami, damską torebkę z przyrządami toaletowymi i dwa zakrwawione banknoty. Ustalono, że morderca próbował się dostać kasy z pieniędzmi, ale mu się nie udało. Pozostało w niej 27 tys. zł.

Podczas przesłuchań sąsiadów rodziny Tyszerów ustalono, że mieszkała z nimi też służąca - Józefa Borowska. Nie było jej jednak w mieszkaniu przy ul. Piotrkowskiej. Nikt też nie wiedział, gdzie mogła wyjechać. Ale dość szybko ustalono, że jej rysopis zgadza się z rysopisem kobiety, której zwłoki znaleziono w rowie przy ul. Milionowej. To była Borowska.

W trakcie przesłuchań mieszkańców kamienicy przy Piotrkowskiej 117, Brucha Pokrzycka, Ela Majerowicz i Emilia Kuliszewska przypomniały sobie, że wieczorem, 11 listopada, widziały przy bramie młodego mężczyznę. Ubrany był w czarny płaszcz z szalowym kołnierzem, a na głowie miał kapelusz. Wtedy z Józią Borowską rozmawiała Emilia.

- Nie wiem dlaczego Tyszerowie nie przyszli jeszcze do domu - martwiła się Józefa Borowska. Zapytana kim był mężczyzna w czarnym palcie, odpowiedziała że odwiedził Tyszerów. Kupił od nich pianino i chciał dopłacić brakującą sumę. O tajemniczym mężczyźnie wspomniał też Michał Siejka, dozorca kamienicy przy Piotrkowskiej 117. Ok. godz. 23 otwierał mu bramę. Po 20 minutach wyszedł z kamienicy w towarzystwie Józi, służącej Tyszerów i młodego chłopaka. Borowska była okryta kraciastą chustą.

Do policji zgłosił się też Stanisław Poradowski, mieszkaniec ul. Przędzalnianej. W nocy, 12 listopada, zauważył taksówkę, która zatrzymała się na rogu ul. Przędzalnianej i Milionowej. Wysiadła z niej kobieta w kraciastej chustce. Towarzyszył jej mężczyzna.

Tymczasem policjanci jeszcze raz dokładnie przeszukali rzeczy, które znaleźli w piecu w składzie fortepianów Tyszerów. Był tam rachunek wystawiony za sprzedaż pianina na nazwisko Stanisław Łaniucha. Ustalono, że Stanisław Łaniucha mieszka przy ul. Targowej 33. Wysłano tam policjantów. W mieszkaniu Łaniuchy znaleźli toporek ze śladami krwi oraz kwit z pralni. W trakcie przeszukania mieszkania pojawił się sam Łaniucha.

- Przyszliście tu w związku ze sprawą zabójstwa Tyszerów - powiedział na widok policjantów. W międzyczasie jeden ze stróżów prawa poszedł do pralni. Odebrał z niej zakrwawione ubranie Łaniuchy. Łaniucha został zabrany na komisariat. Już podczas pierwszego przesłuchania przyznał się do zabójstwa Tyszerów i Józi Borowskiej.

W czasie śledztwa szczegółowo opowiedział o tym jak dokonał zbrodni. Poszedł na ul. Piotrkowską. Było to 11 listopada ok. godz. 15. Zapukał do mieszkania Tyszerów. Otworzyła je Borowska. Za jej pośrednictwem poinformował Tyszerów, że chce kupić pianino. Po chwili na dół zeszła Maria Tyszerowa. Łaniucha wybrał instrument. Maria usiadła za biurkiem i w sąsiednim pokoju zaczęła wypisywać rachunek. Tymczasem Łaniucha wyciągnął dwie koperty.

Zamiast pieniędzy były w niej kawałki gazet. Ale podał jej właścicielce sklepu z fortepianami. Gdy Maria Tyszerowa wypisywała rachunek morderca wyciągnął toporek i uderzył ją w tył głowy. Zadał kilka ciosów. Potem zaciągnął kobietę w róg sklepu... i czekał na jej męża. Bronisław Tyszer pojawił się po pół godzinie.

- Poprosiłem, by zagrał mi na pianinie - zeznawał w śledztwie Łaniucha. Gdy zasiadł do instrumentu, morderca zadał mu ciosy w tył głowy. Tym samym toporkiem, którym zabił Marię.

CZYTAJ DALEJ NA NASTĘPNEJ STRONIE...

Potem ściągnął obrączkę z palca Marii Tyszerowej i zegarek. Chciał włamać się do sejfu, ale mu się nie udało. Zabrał jeszcze futro, mały zegar stojący, srebrne łyżeczki. Opuścił skład i ukrył łupy. Nie dawało mu jednak spokoju, że pozostał świadek zbrodni - Józefa Borowska.

Wrócił więc na ul. Piotrkowską 117. Chciał namówić Józię, by z nim wyszła z domu. Ale kobieta nie chciała. Uciekł się więc do fortelu. Poszedł do kawiarni Piątkowskiego i namówił jednego z gońców, by mu pomógł. Goniec poszedł na górę i wręczył 5 zł Borowskiej.

- Jestem od państwa Tyszerów - powiedział. - Kazali, by wzięła pani taksówkę i natychmiast pojechała na ul. Tatrzańską

Kobieta wyszła przed bramę. Tam spotkała Łaniuchę. Oświadczył jej, że też musi zobaczyć Tyszerów, pojadą więc razem taksówką. Dojechali do zbiegu ul. Tatrzańskiej i Milionowej. Łaniucha zakomunikował, że auto się zepsuło i dalej pójdą pieszo. Potem uderzył ją w głowę toporkiem, tym samym którym zabił Tyszerów.

Tyszerowie należeli do bardzo zamożnych łodzian. Bronisława nazywano „królem hipotek”. Był właścicielem i współwłaścicielem kilku domów oraz placu w centrum Łodzi. Przymierzał się do kupna kamienicy przy ul. Zielonej 48. Był już umówiony na podpisanie umowy.

Jego żona Maria była wdową po Józefie Grzegorzewskim, właścicielu składu fortepianów.

Morderca Tyszera i jego żony miał 19 lat. Jego ojciec zajmował się handlem, brat Eugeniusz pracował w kancelarii adwokackiej.

- Matki nie mamy, umarła - mówił Eugeniusz dziennikarzom, którzy odwiedzili dom Łaniuchów. - Ojciec był zajęty handlem. Staśkiem nie miał się kto opiekować. Mój brat był na ogół bardzo skryty.

Eugeniusz dodał, że jego brat bywał romantyczny i pisał wiersze. Lubił też łowić ryby.

Proces Stanisława Łaniuchy, który odbył się w lutym 1929 r. wywołał w Łodzi ogromne zainteresowanie.

Stanisław Łaniucha był lakiernikiem. Przed zabójstwem pracował u Fuldego, stroiciela fortepianów, przy ul. Gdańskiej 112. Zajmował się lakierowaniem tych instrumentów. Nie należał jednak do gorliwych pracowników. Być może dlatego stracił pracę u Tyszerów?

Pracował tam 8 miesięcy. Przed sądem opowiadał, że Tyszerowa miała go wysłać na praktyki do Warszawy, a może nawet do Lipska. Jednak tego nie zrobiła. Ponadto stwierdził, że Maria Tysznerowa oszukała go przy wypłacie. Miał dostać 240 zł, a wypłaciła mu 200 zł. Doszło do sprzeczki i Łaniucha stracił pracę. Znalazł zatrudnienie w innym miejscu, ale nie na długo. Gdy był bez pracy zgłosił się do Marii Tyszerowej. Prosił, by go zatrudniła. Nie chciała o tym słyszeć. Kazała mu wyjść. On nie miał zamiaru. Poprosiła o pomoc męża. Mąż wziął Staśka za kołnierz i wyprowadził na ulicę.

- Wtedy postanowiłem, że ich zabije - opowiadał przed sądem.

Sąd nie miał litości dla Stanisława Łaniuchy. Za trzy morderstwa skazał go na karę śmierci. Przed sądem Łaniucha nie korzystał z pomocy adwokata. Zapowiedział, że nie będzie apelował od wyroku. Do apelacji jednak doszło. Łaniucha był niepełnoletni, więc złożył ją ojciec mordercy. Sąd Apelacyjny w Warszawie zamienił wyrok śmierci na dożywotnie więzienie.