Pieniądze z ZUS-u po rozwodzie. Musi być spełniony tylko jeden warunek. Co miesiąc można dostawać całkiem niezłą sumkę

O skorzystaniu z tego świadczenia warto pomyśleć, jeśli twój były mąż lub żona zarabiał / zarabiała więcej niż ty. Świadczenie, o którym mowa to renta rodzinna. Można ją dostać po śmierci współmałżonka. Także, jeśli jesteśmy po rozwodzie. Tu jednak trzeba spełnić dodatkowy warunek, o którym piszemy dalej.

Jeśli zarobki męża lub żony były wyższe od twoich, możesz zyskać na wzięciu renty rodzinnej. Musisz pamiętać, że jest to jednoznaczne z rezygnacją ze swojej emerytury lub renty. Jeżeli jednak różnica między waszymi dochodami była spora, będzie to opłacalne.

Wdowa lub wdowiec ma prawo do renty rodzinnej, jeśli:

• w chwili śmierci męża miała ukończone 50 lat
• lub była niezdolna do pracy
• albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym.

Renta rodzinna może być wypłacana wdowie lub wdowcowi nie tylko wówczas, gdy warunek dotyczący wieku lub niezdolności do pracy spełnia w momencie śmierci swojej drugiej połówki, ale także, jeżeli spełni go w okresie nie dłuższym niż pięć lat od śmierci męża (żony) lub od zaprzestania wychowywania dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym.

Kiedy należy się z ZUS-u świadczenie po byłym mężu lub byłej żonie?

Jeśli otrzymasz rentę rodzinną z uwagi na to, że stałeś się niezdolny do pracy, stracisz uprawnienie do tego świadczenia, gdy twój stan zdrowia się poprawi i będziesz zdolny do pracy. Jeżeli jednak w ciągu 18 miesięcy od utraty prawa do renty rodzinnej ponownie staniesz się niezdolny do pracy, odzyskasz prawo do wspomnianej renty.

Wdowa lub wdowiec, którzy nie spełniają żadnego z wymienionych warunków, ale nie posiadają niezbędnych źródeł utrzymania, mają prawo do okresowej renty rodzinnej. Zasadniczo dostaną ją tylko na rok od dnia śmierci męża bądź żony. Jeśli pójdą na zorganizowane szkolenie mające na celu uzyskanie kwalifikacji do podjęcia pracy, będą mogli otrzymywać rentę nawet przez dwa lata.

Jeśli małżonkowie byli rozwiedzeni albo w chwili śmierci jednego z nich nie pozostawali we wspólnocie małżeńskiej, prawo do renty rodzinnej powstaje, jeżeli są spełnione warunki wymagane od wdowy lub wdowca.

Istnieje też jeden dodatkowy warunek. Otóż twój zmarły były współmałżonek musiał być zobowiązany do płacenia alimentów na twoją rzecz.

Dodajmy, że świadczenie nie przysługuje w razie śmierci partnera z konkubinatu.

Można starać się o rentę rodzinną po zmarłym, gdy miał on prawo do emerytury lub renty albo spełniał warunki wymagane do jej przyznania. Renta przysługuje także wtedy, gdy zmarły pobierał świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny.

• Gdy zmarły pobierał emeryturę lub rentę nie ma wątpliwości co do uprawnienia rodziny do pobierania świadczenia po zmarłym.
• Jeśli zmarły spełniał warunki do otrzymania emerytury lub renty, ale nie pobierał ani renty, ani emerytury, mimo że miał do tego prawo, trzeba udowodnić w ZUS-ie, że należy się świadczenie. Przede wszystkim trzeba wykazać, że zmarły osiągnął wiek i staż ubezpieczeniowy, które są wymagane do otrzymania świadczenia. ZUS przyjmie, że zmarły był całkowicie niezdolny do pracy i obliczy wysokość przysługującego świadczenia.
• Jeżeli zmarły dostawał świadczenie lub zasiłek przedemerytalny przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. ZUS nie ustali wysokości renty rodzinnej w oparciu o wysokość świadczenia, jakie otrzymywał zmarły, ale przyjmie, że pobierał on rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, i po oszacowaniu, jaka byłaby jej wysokość, wyliczy rentę rodzinną. Może się okazać, że renta rodzinna będzie wyższa niż świadczenie, które dostawał zmarły.

Osoby, które równocześnie spełniają warunki uprawniające do uzyskania renty rodzinnej oraz emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego – mogą skorzystać tylko z jednego z tych świadczeń.

Oznacza to, że emeryt lub rencista, który zdecyduje się skorzystać z renty rodzinnej po małżonku, będzie musiał zrezygnować z pobierania swojego dotychczasowego świadczenia.

Trzeba wybrać to świadczenie, które jest wyższe.

Jeśli jednocześnie masz prawo do renty rodzinnej i socjalnej, a ta pierwsza jest wyższa niż 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie 3176,88 zł), stracisz prawo do pobierania renty socjalnej. Gdy renta rodzinna jest niższa, możesz dostawać oba świadczenia. Suma obu rent nie może jednak przekroczyć 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Jeśli przekroczy limit, renta socjalna zostanie zmniejszona o taką kwotę, by suma obu rent była równa kwocie 3176,88 zł.

Renta rodzinna jest niższa niż pełne świadczenie, jakie otrzymywał zmarły. Przejście na nią jest więc opłacalne jedynie wówczas, jeśli dysproporcja między świadczeniem, które otrzymywał zmarły a dotychczasowym świadczeniem osoby wnioskującej o rentę rodzinną jest znaczna.

Kiedy zamiana będzie korzystna? Będzie korzystna, jeśli różnica wysokości świadczenia, które otrzymywał zmarły i twojego dotychczasowego świadczenia była większa niż 15 proc. Pod warunkiem, że jesteś jedyną osobą, która skorzysta z renty po zmarłym.

Wszystkie osoby uprawnione do renty rodzinnej po osobie zmarłej, otrzymują bowiem tylko jedną rentę. Jest ona dzielona równo między uprawnionych do jej otrzymania. Jej wysokość zależy od liczby uprawnionych.

Wynosi ona:

• 85 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, jeśli prawo do jej otrzymania ma jedna osoba;
• 90 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, jeśli uprawnione do jego otrzymania są dwie osoby;
• 95 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, jeśli uprawnione do jego otrzymania są co najmniej trzy osoby.

Najniższe świadczenie wynosi obecnie 1588,44 zł.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku poz. 1251) – art. 65-74.