Synagoga w kamienicy przy Zachodniej 78 w Łodzi. Znaleziono starą synagogę w czasie remontu kamienicy

Synagogę odnalazł łódzkich społecznik Radosław "Redman" Stępień, który dokumentuje łódzkie zabytki i kamienice. Do oficyny przy ulicy Zachodniej 78 wybrał się, by udokumentować ją zanim zostanie rozebrana. Okazało się, że za zamurowanymi drzwiami znajduje się dawna synagoga łódzkich Żydów. Dało się do niej wejść przez wybite okno, otwarte na oścież były też drzwi do dawnego mieszkania rabina.

Redman powiadomił o znalezisku innego społecznika - Dawida Gurfinkiela ze stowarzyszenia HaKoach i członka gminy żydowskiej. Znaleźli żydowskie księgi, gazety, resztki religijnego szala, jarmułkę, a nawet oficjalny list do premiera Józefa Cyrankiewicza.

Dawid Gurfinkiel od razu wiedział, że przy ulicy Zachodniej 78 znajdowała się dawna siedziba gminy żydowskiej. Po wojnie życie religijne urządzili tu ocalali z Holocaustu łódzcy i napływowi Żydzi. Tu pracował tu słynny rabin Łodzi, a przez pewien czas także rabin całej Polski Zew Wawa Morejno.

Był postacią wyjątkową, ale też i tragiczną - przyznaje Dawid Gurfinkiel. - Był bardzo konserwatywny, jego podejście było trudne do zaakceptowania w nowych, powojennych czasach - mówi.

W 1997 roku gmina żydowska przeniosła się do obecnej siedziby przy ulicy Pomorskiej. - To miejsce zostało zapomniane. Nie ma wzmianki, że kiedyś była tu gmina żydowska, synagoga, mykwa i biuro rabina - mówi Dawid Gurfinkiel.

Działacze chcieliby, żeby zabezpieczyć budynek i znajdujące się w nim artefakty, które mogą być cenne. - Ta kamienica nie jest wpisana do rejestru zabytków, bo przed laty w czasie poszerzenia ulicy Zachodniej straciliśmy jej front. Oficyny były dodatkiem i zwykle nie są traktowane jako zabytki - mówi Stępień.

Oficyna częściowo jest własnością miasta. Jolanta Baranowska z biura prasowego łódzkiego magistratu podkreśla, że pomieszczenia od lat 90. nie jest użytkowana przez Żydów, którzy przeprowadzili się do budynku przy ulicy Pomorskiej. - Mogę tylko domniemywać, że podczas przeprowadzki zabrali wszelkie rzeczy, które stanowiły wartość - szczególnie religijną - wyjaśnia.

Jolanta Baranowska podkreśla też, że dwa miesiące temu Łódzki Wojewódzki Konserwator Zabytków stwierdził, że budynek ten nie posiada żadnych wybitnych wartości.

Zobaczcie galerię niesamowitych zdjęć z kamienicy przy Zachodniej 78 w Łodzi: