Wielkie plany Muzeum Sztuki na 90-lecie wystawy grupy „a.r.”. Nowy rok z projektami łódzkiej instytucji

Wydarzenia roku 2020 sprawiły, że Muzeum Sztuki w Łodzi musiało odwołać dwa największe planowane przedsięwzięcia: kongres CIMAM (International Committe for Museums and Collections of Modern Art) oraz międzynarodowy projekt „Awangardowe muzeum”. Oba mają odbyć się jesienią roku 2021.

Dla łódzkiego muzeum rozpoczynają się wkrótce rok będzie szczególny, ponieważ przypada w nim 90. rocznica otwarcia dla publiczności stałej ekspozycji Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.”. Wydarzenie to ustanowiło właściwy początek Muzeum Sztuki jako jednej z pierwszych na świecie instytucji awangardowych i przesądziło o jego późniejszych losach. Muzeum Sztuki zapowiada zatem, że związana z tym wydarzeniem rocznica stanie się pretekstem do przygotowania cyklu dziewięciu projektów na dziewięć dekad, którego zadaniem będzie „pogłębiona eksploracja muzealnych zbiorów oraz ich konfrontacja z istotnymi dla współczesności zagadnieniami”.

Główny zdarzeniem związanym z rocznicą ma być wspomniana wystawa i towarzysząca jej monumentalna publikacja zatytułowana „Awangardowe muzeum”. Początki łódzkiej placówki zostaną przedstawione w kontekście innych inicjatyw zmierzających do powołania nowatorskich instytucji artystycznych. „Awangardowe muzeum” pokaże cztery takie działania, w które zaangażowani byli twórcy tej miary, co Malewicz, Tatlin, Rodczenko i Duchamp. Jak zapowiada Muzeum Sztuki, oprócz dzieł wymienionych artystów publiczność będzie miała okazję zobaczyć dzieła innych wybitnych przedstawicieli światowej awangardy, a także materiały archiwalne wypożyczone z MoMA w Nowym Jorku, TATE w Londynie, Uniwersytetu Yale oraz kolekcji z Niemiec, Holandii, Rosji, a nawet Armenii.

Kolejną propozycją będzie projekt londyńskiej artystki Celine Condorelli oraz Wendelien van Oldenborgh, która reprezentowała Holandię na Biennale w Wenecji w 2017 roku, związany z z muzealną Salą Neoplastyczną. Wystawa słoweńskiej artystki, Jasminy Cibic, odniesie się „polityczno-kulturalnego gestu, jakim jest dar”. Marek Sobczyk stworzy instalację malarsko-przestrzenną, wychodząc od dzieł podarowanych muzeum Sztuki w 1981 roku przez Josepha Beuysa. Natomiast artystki i artyści zaproszeni do projektu „Podziemny nurt” mają przywołać pamięć o łódzkich rzekach. Rocznicowe działanie podejmie również amerykański artysta wideo Anton Vidokle. Zaplanowano poza tym monograficzną prezentację dorobku Urszuli Czartoryskiej, a także Leopolda Buczkowskiego - jednego z eksperymentatorów polskiej literatury oraz twórcy rysunków, obrazów, rzeźb, fotografii. Muzeum planuje też publikację „Teorii widzenia” Władysława Strzemińskiego w języku angielskim.

Wśród planów jest także międzynarodowa wystawa „Ziemia znów jest płaska”, która ma zestawić ze sobą wiarę w naukowy i technologiczny postęp z popularnością mitów, myślenia magicznego i wyobraźni duchowej. Z kolei w historycznych wnętrzach Muzeum Pałac Herbsta, w otoczeniu sztuki dawnej, zaprezentowana zostanie wystawa Edwarda Dwurnika. Wielką wagę ma Kongres CIMAM, największe i najważniejsze zgromadzeniu dyrektorów i kuratorów związanych z muzeami sztuki współczesnej i nowoczesnej.

2020 - trudny rok, ale ważne wystawy

W związku z wymuszonymi pandemią ograniczeniami w tym roku w Muzeum Sztuki wystaw było mniej niż zazwyczaj, jednak te, które udało się zrealizować, cieszyły się uznaniem. Bez wątpienia wydarzeniem stała się wystawa „Teresa Tyszkiewicz: dzień po dniu” - pierwsza retrospektywna prezentacja twórczości tej niedawno zmarłej artystki. Na ekspozycji znalazły się między innymi tworzone przez Tyszkiewicz od lat 80. słynne monumentalne obrazy szpilkowe. Inne wystawy to: „Galeria Wymiany. Organica (zapisy mechaniczno-biologiczne), 1958-2020”, „Notes ryski. Śladem linii Wacława Szpakowskiego”, „R.H. Quaytman. Słońce nie porusza się. Rozdział 35”, „Płonący dom”. W pełni przygotowana, ale na razie nie otwarta pozostała wystawa „Prototypy 04: Agata Siniarska. Osuwisko”. Odbyły się też seria krótkotrwałych prezentacji najmłodszego pokolenia twórców oraz wiele projektów i działań online.