Wracają handlowe niedziele! Znowu będziemy mogli robić zakupy w niedziele. Pracownicy handlu mają powody do radości, ich pensje pójdą w górę

Od ponad sześciu lat obowiązują w Polsce przepisy znacząco ograniczające możliwość robienia zakupów w niedziele. Ustawa z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (tekst jednolity z 2024 roku poz. 449) zaczęła obowiązywać 1 marca 2018 roku. I wtedy musieliśmy zacząć przyzwyczajać się do tego, że sklepy w niedziele są zamknięte. Nie było to łatwe, a wielu z nas do tej pory nie może się z tym oswoić.

Od 1 marca do 31 grudnia 2018 roku handel był dozwolony jedynie w pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca, a także w dwie niedziele przed świętami Bożego Narodzenia i jedną niedzielę przed Wielkanocą.

W kolejnych latach przepisy były jeszcze bardziej restrykcyjne. W 2019 roku handel był dozwolony jedynie w ostatnią niedzielę miesiąca, a także w dwie niedziele przed świętami Bożego Narodzenia i jedną niedzielę przed Wielkanocą.

SPRAWDŹ Co zmieni się w przepisach o handlu w niedziele?

Od 2020 roku dopuszcza się handel w ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia, w dwie niedziele przed świętami Bożego Narodzenia i w jedną niedzielę przed Wielkanocą.

Zakaz nie obowiązuje:

• na stacjach paliw płynnych;
• w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
• w aptekach i punktach aptecznych;
• w zakładach leczniczych dla zwierząt;
• w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;
• w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;
• w placówkach pocztowych, w których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług pocztowych;
• w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej;
• w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;
• w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;
• w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;
• w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;
• w placówkach handlowych na dworcach, w portach i przystaniach morskich oraz w portach i przystaniach żeglugi śródlądowej – w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;
• w przypadku sprzedaży ryb w gospodarstwach rybackich, ze statku rybackiego i w placówkach handlowych zajmujących się wyłącznie odbiorem produktów rybnych;
• w placówkach handlowych w portach lotniczych;
• w strefach wolnocłowych;
• w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;
• na terenie jednostek penitencjarnych;
• w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;
• w sklepach internetowych i na platformach internetowych;
• w przypadku handlu towarami z automatów;
• w przypadku rolniczego handlu detalicznego;
• w hurtowniach farmaceutycznych;
• w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi, częściami zamiennymi do tych maszyn, materiałami eksploatacyjnymi do maszyn rolniczych, materiałami używanymi w trakcie bieżącej pracy maszyn rolniczych lub narzędziami do wymiany części zamiennych w maszynach rolniczych;
• w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;
• w zakładach pogrzebowych;
• w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;
• w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;
• w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;
• na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;
• w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;
• w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup produktów pochodzenia rolniczego, w szczególności zboża, rzepaku, rzepiku, buraków cukrowych, roślin białkowych, innych upraw polowych, owoców, warzyw, mleka surowego lub runa leśnego.

Sejm zajmuje się właśnie nowelizacją przepisów. Poselski projekt zmiany przepisów (druk sejmowy nr 384) przewiduje znaczne zwiększenie liczby niedziel handlowych.

Kiedy przepisy wejdą w życie, zakaz handlu nie będzie obowiązywał w:

• pierwszą i trzecią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego;
• pierwszą niedzielę grudnia i kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia, z wyłączeniem niedzieli przypadającej na dzień 24 grudnia;
• niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy, a jeżeli jest to pierwsza albo trzecia niedziela w miesiącu zakaz nie będzie obowiązywał także w niedzielę poprzedzającą pierwszą albo trzecią niedzielę tego miesiąca.

Nowelizacja nie przewiduje zmiany zasad handlu w Wigilię Bożego Narodzenia (24 grudnia) oraz w sobotę poprzedzającą Wielkanoc. Oznacza to, że tak jak do tej pory w te dni sklepy mogłyby pracować jedynie do godz. 14.

Bez zmian pozostałyby zasady dotyczące handlu w święta inne niż niedziele. Jest on zakazany. A zakaz ten dotyczy dni wymienionych w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1920).

A dniami tymi są:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• 1 maja – Święto Państwowe,
• 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
• pierwszy dzień Zielonych Świątek,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Przepisy rozszerzające dopuszczalność handlu w niedziele przewidują specjalne profity dla osób zatrudnionych w handlu.

Po pierwsze, pracownik wykonujący pracę w niedzielę będzie miał prawo do wynagrodzenia za ten dzień w podwójnej wysokości.

Po drugie, pracodawca będzie także zobowiązany do zapewnienia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy w okresie 6 dni poprzedzających lub następujących po tej niedzieli.

Po trzecie, pracodawca będzie musiał zapewnić pracownikowi co najmniej dwie wolne niedziele w miesiącu kalendarzowym.

Minister finansów dopatruje się w zmianie przepisów i zwiększeniu liczby dni handlowych w roku szansy na zwiększenie wpływów z podatku VAT.

Nowelizacja przepisów została teraz skierowana do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

Zgodnie z projektem ustawa ma wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia tej ustawy w Dzienniku Ustaw.

Jest prawdopodobne, że nastąpi to jeszcze w 2024 roku.