Administracja samorządowa jest przygnieciona nikomu niepotrzebnymi sprawozdaniami

Grupa określa się jako: "kilkanaście osób, które postanowiło połączyć swoje siły i stworzyć zespół kształtujący wizje dobrze zarządzanego państwa i działający na rzecz przeprowadzenia niezbędnych reform, do podjęcia których skłaniają doświadczenia ostatnich 20 lat i nowe wyzwania cywilizacyjne. Uczestnicy inicjatywy, odwołujący się do tradycji polskiej inteligencji i jej etosu, są przekonani o możliwości formowania mentalności obywateli poprzez zmiany o charakterze ustrojowym oraz wprowadzenia w życie filozofii państwa zorganizowanego w sposób racjonalny, transparentny i przyjazny człowiekowi (…)". Forum-od-Nowa proponuje szereg niezwykle szczegółowych zmian, jakie można wprowadzać w konkretnych aspektach działania państwa i jego administracji. Niedawno ukazały się również ich teksty dotyczące działalności samorządowej.

56 tysięcy instytucji tworzy 1,5 miliona sprawozdań

Forum-od-Nowa wskazuje na ogromny niewykorzystany potencjał, jaki drzemie w administracji publicznej i samorządowej, która jest przygnieciona przez obowiązki sprawozdawcze i biurokratyczne. Forum wyliczyło, że około 56 tysięcy instytucji samorządowych w Polsce musi każdego roku wytworzyć blisko 1,5 mln sprawozdań budżetowych. Organizacja dowodzi, że w Polsce istnieje nadmierna ilość tzw. samodzielnych jednostek samorządowych, z których każda musi prowadzić bardzo dokładną i czasochłonną sprawozdawczość. Ilość sprawozdań jest bardzo zbliżona do ilości ludzi zatrudnionych w administracji publicznej w ogóle! Forum szacuje, że: "(…) globalnie związany z tym nakład pracy oraz inne koszty stanowisk (komputer, oprogramowanie, wydruk, papier, pomieszczenie itp.) należy liczyć w setkach milionów złotych. W urzędach dużych miast kompilacja wpływających z jednostek organizacyjnych sprawozdań może wymagać nawet 3 etatów w skali roku." Pytanie czy naprawdę taka skala biurokracji jest potrzebna i czy taka organizacja samodzielnych instytucji samorządowych jest optymalna z punktu widzenia alokacji środków i pracy ludzi.

Forum dowodzi, że po pierwsze system ten masowo marnuje publiczne środki, a po drugie jest trwonieniem potencjału i umiejętności osób zatrudnionych w sektorze publicznym, które zamiast podejmować ważne zadania programowe, zajmować się lepszą obsługą interesanta, dbać o lepsze wykonywanie zadań przez jednostkę - poświęcają dziesiątki, a czasem setki godzin na tworzenie nic faktycznie nie wnoszonych papierów i dokumentów. Łatwo wyobrazić sobie, że inna organizacja pracy, czyli formalne zmniejszenie ilości jednostek zobowiązanych do sprawozdawczości (sprawozdawczość mogłaby zostać skonsolidowana na wyższym szczeblu formalnie połączonych jednostek organizacyjnych) mogłaby o co najmniej kilka procent podnieść efektywność pracy urzędów i tempa załatwiania spraw w urzędach.

Zbędna biurokracja zamiast przejrzystości

Jednocześnie Forum-od-Nowa w ciekawy sposób dowodzi, że obecny system sprawozdawczości, który w założeniu ma służyć do badania efektywności i przejrzystości pracy urzędów de facto nie jest w stanie rzetelnie zbadać ich działania.

Oczywiście takich zmian nie uda się wprowadzić na poziomie naszego miasta. Potrzeba zmiany przepisów i ustawodawstwa ogólnopolskiego. Jednak we wspólnym interesie urzędników i mieszkańców jest lobbowaniem u władz centralnych za reformami w tym zakresie. A ja gorąco polecam lekturę tekstów Forum-od-Nowa. Nie wszystkie zapewne proponują świetne rozwiązania, z wieloma można dyskutować, ale stanowią one ożywczą odmianę w sposobie prowadzenia debaty o reformie państwa, wskazując na bardzo praktyczne propozycje rozwiązań problemów związanych z jego działaniem. Opracowania można znaleźć na stronie: forumodnowa.pl lub na ich blogu na portalu na.liberte.pl.

Autor jest politologiem, prezesem Fundacji Industrial (Liberte, Szósta Dzielnica, 4liberty.eu)