Dodatkowe 500 złotych dla niepełnosprawnych! Od marca jeszcze więcej uprawnionych do dodatkowych pieniędzy. Jakie warunki trzeba spełnić?

Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przyznawane jest osobom dorosłym, które są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Co to oznacza? Czy każdy z orzeczonym stopniem niepełnosprawności ma prawo do dodatkowych 500 zł?

Nie. Nie każdy, kto ma orzeczony stopień niepełnosprawności będzie dostawał od ZUS 500-złotowy dodatek.

Żeby z niego korzystać, trzeba być niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Różnica między taką niezdolnością a niepełnosprawnością jest zasadnicza. O niezdolności do samodzielnej egzystencji mówimy bowiem wówczas, gdy chory jest całkowicie zależny od osób, które się nim opiekują. Potrzebuje takiej opieki w codziennej higienie, poruszaniu się, prowadzeniu gospodarstwa domowego, leczeniu, rehabilitacji, edukacji i wszystkich kontaktach z otoczeniem zewnętrznym.

SPRAWDŹ Kto ma prawo do 500+ dla niepełnosprawnych?

Jak więc widać, nie każdy niepełnosprawny spełnia te wymogi.

Osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji dostanie 500+, jeśli jednocześnie spełnia też inne warunki:

• nie jest uprawniona do świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych (na przykład emerytury, renty, zasiłku stałego albo zasiłku okresowego o charakterze innym niż jednorazowy), ani nie jest uprawniona do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych), chyba, że łączna wysokość brutto tych świadczeń nie przekracza 2157,80 zł – od marca 2024 roku ten prób wzrośnie i dzięki temu 500+ będzie mogło dostawać więcej osób;
• ma polskie obywatelstwo, prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce, jeśli jest obywatelem jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej lub ma zalegalizowany pobyt w Polsce (jeśli jest obywatelem państwa spoza UE albo EFTA);
• mieszka w Polsce.

Świadczenia uzupełniającego nie dostanie osoba, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności. Wyjątkiem jest kara pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości 500 zł. Tyle dostanie osoba, która:

• nie jest uprawniona do emerytury ani renty i nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych lub
• ma takie świadczenia, ale ich łączna kwota brutto nie przekracza 2157,80 zł.

Osobie, która pobiera emeryturę, rentę i łączna kwota brutto tych świadczeń wynosi więcej niż 1657,80 zł, a nie przekracza 2157,80 zł, świadczenie uzupełniające będzie przysługiwać w wysokości niższej niż 500 zł. Będzie to różnica między kwotą 2157,80 zł i łączną kwotą przysługujących tej osobie świadczeń.

Próg 2157,80 zł będzie wyższy od marca 2024 roku – po marcowej waloryzacji świadczeń.

Wniosek może zostać złożony z Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych osobiście lub przez pełnomocnika. Można go też złożyć za pośrednictwem poczty.

Trzeba go złożyć nie wcześniej niż na 30 dni przed spełnieniem warunków wymaganych do przyznania świadczenia.

Świadczenie zostanie przyznane od miesiąca, w którym zostaną spełnione wymagane warunki, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszony zostanie wniosek o to świadczenie.

ZUS wyda decyzję w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Okolicznością taką może być uprawomocnienie się orzeczenia w sprawie niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Żeby starać się o świadczenie trzeba złożyć wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (ESUN). Formularz wniosku dostaniemy w każdej jednostce ZUS lub znajdziemy na www.zus.pl

Trzeba też złożyć:

• Dokument potwierdzający niezdolność do samodzielnej egzystencji – orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo wydane (przed 1 września 1997 r.) przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów (jeśli ZUS posiada takie orzeczenie w dokumentacji emerytalno-rentowej nie trzeba go dołączać) lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji bądź orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji lub też dokument potwierdzający prawo i wysokość emerytury lub renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych – jeśli prawo do takich świadczeń przysługuje.
• Prawomocny wyrok sądu, którym sąd przyznał prawo do dodatku pielęgnacyjnego.

W sytuacji, gdy brak orzeczenia potwierdzającego niezdolność do samodzielnej egzystencji albo upłynął okres, na który zostało wydane, do wniosku należy dołączyć:

• zaświadczenie OL-9 o stanie zdrowia wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz
• posiadaną dokumentację medyczną i inne dokumenty, które mają znaczenie przy orzekaniu o niezdolności do samodzielnej egzystencji, na przykład kartę badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej lub zawodowej, a także
• posiadane orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 156).