Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wcześnie wykryty nowotwór jelita grubego jest w pełni wyleczalny

Wojciech Grzegorczyk
Dr n. med. Jan Morawiec z WWCOiT im. M. Kopernika w Łodzi: – Rolą mojego zespołu i moją jako chirurga jest wyleczenie radykalne pacjenta z choroby nowotworowej i wspieranie go na każdym etapie procesu leczenia
Dr n. med. Jan Morawiec z WWCOiT im. M. Kopernika w Łodzi: – Rolą mojego zespołu i moją jako chirurga jest wyleczenie radykalne pacjenta z choroby nowotworowej i wspieranie go na każdym etapie procesu leczenia Materiały prywatne
Rozmowa z dr. n. med. Janem Morawcem, chirurgiem i koordynatorem Colorectal Cancer Unit z Wojewódzkiego Wielospecjalistycznego Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi.

Czy rak jelita grubego to często występujący nowotwór i kto jest najbardziej na niego narażony?

Nowotwór jelita grubego to jeden z najczęstszych rodzajów nowotworów diagnozowanych w Polsce i na świecie - trzeci w kolejności u mężczyzn i drugi u kobiet. W 94 proc. dotyczy osób powyżej 50. roku życia, ale coraz częściej dotyka młodszych ludzi. Dynamika rozwoju chorób nowotworowych u młodych ludzi jest większa niż u starszych, dlatego tak ważny jest czas, w którym pacjent zgłosi się do nas i zrobi badania. Cezura 50. roku życia jest tą granicą, w której powinniśmy wykonywać badania przesiewowe. Każda osoba w tym wieku powinna mieć wykonaną kolonoskopię, bez względu na to, czy ma jakieś objawy, czy nie. Dobrze byłoby powtarzać to badanie co 10 lat - ponieważ ta częstotliwość, przy braku zmian polipowatych, daje gwarancję, że u pacjenta przez ten czas nie zajdą żadne niepokojące zmiany.

Kolonoskopia jest zatem kluczowa przy diagnozowaniu nowotworu jelita grubego?

Kolonoskopia jest niezwykle ważnym badaniem. Około 85 proc. nowotworów jelita grubego jest na podłożu zmian polipowatych. Polipy to uwypuklenia błony śluzowej zlokalizowane w jelicie grubym, które są stanami przednowotworowymi. Określenie i znalezienie polipa w badaniu kolonoskopowym jest zawsze równoważne z tym, że taki polip należy usunąć, metodą endo-skopową lub chirurgiczną. Potem trzeba przekazać go do badania histopatologicznego, żeby sprawdzić, czy nie wykształciły się w nim komórki nowotworowe. Szacuje się, że od pierwszych zmian na poziomie komórkowym do powstania nowotworu mija dziesięć lat. Regularne robienie kolono-skopii i usuwanie zmian polipowatych powoduje spadek ryzyka wystąpienia nowotworu jelita grubego o 60-90 proc. Nie ma drugiego takiego rodzaju nowotworu, który można właściwie uniknąć i wyeliminować, robiąc cyklicznie badania endoskopowe. Jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że ze zmian polipowatych w perspektywie czasu wytworzy się nowotwór.

Czy świadomość pacjentów w naszym kraju wobec tych zagrożeń jest duża?

Istnieją w Polsce programy przesiewowe, które mają zachęcić do regularnego wykonywania kolonoskopii, ale korzysta z nich zaledwie około 18 proc. respondentów. To dużo mniej niż w krajach Europy Zachodniej. Jestem gorącym zwolennikiem akcji informacyjnych i uświadamiających o konieczności zlecania i przeprowadzania tych badań. Niestety wciąż duża część pacjentów zgłasza się z nowotworami zaawansowanymi. Ważną częścią promocji zdrowia jest za-szczepienie wśród ludzi świadomości, że wcześnie wykryty nowotwór, w tym jelita grubego, jest w pełni wyleczalny.

Jakie są główne objawy, które mogą świadczyć o tym nowotworze?

Niestety w przypadku choroby nowotworowej jelita grubego przez długi czas może ona przebiegać bezobjawowo. Objawy pojawiają się późno, gdy choroba jest już zaawansowana, a wtedy szansa na skuteczne leczenie jest mniejsza. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe, bo wykonuje się je, gdy jeszcze żadne objawy nie występują, a choroba już może się podstępnie rozwijać. Pacjent powinien obserwować swoje ciało. Kontrolować rytm wypróżnień, czy nie ma na przemian biegunek i zaparć, czy nie występuje krew w stolcu, czy brzuch po posiłku nie staje się wzdęty i czy nie towarzyszą temu dolegliwości bólowe. Niestety ból czy krwawienie z przewodu pokarmowego występują późno i mogą świadczyć o tym, że jest to już zaawansowana choroba nowotworowa.

Zatem priorytetem jest profilaktyka? Czy można zniwelować ryzyko zachorowania na raka jelita grubego?

W przypadku nowotworu jelita grubego profilaktyka jest niezwykle istotna. Kluczem jest dieta bogata w błonnik, który zapewnia regularne wypróżnienia i nie powoduje zaparć. Należy zatem jeść ciemne pieczywo, otręby, warzywa i owoce ze skórką. Powinniśmy zredukować ilość spożywanego czerwonego mięsa i tłuszczów zwierzęcych. Unikajmy alkoholu i produktów smażonych. Palenie tytoniu także w znacznym stopniu może przyczynić się do pojawienia się nowotworu jelita grubego. Niezwykle istotne jest także spożywanie odpowiedniej ilo-ści wody, dzięki czemu również unikniemy zaparć. Aktywność fizyczna stymuluje jelita do pracy i zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów o 30-50 proc.

Czy nadal wśród pacjentów z rakiem jelita grubego największe obawy budzi ewentualne założenie stomii?

Chciałbym podkreślić, że nie każdy nowotwór jelita grubego wiąże się z koniecznością wyłonienia stomii. Pacjenci najbardziej się tego obawiają i ten strach powoduje, że odpychają od siebie myśl, że mogą być chorzy na raka. Rolą moją i zespołu, którym kieruję (Colorectal Cancer Unit) jest, aby szczegółowo pacjentowi wytłumaczyć cały proces diagnostyczno-terapeutyczny, m.in. rodzaj i zakres zabiegu operacyjnego, w tym także poinformować o możliwości wyłonienia stomii. Ze stomią da się żyć, z chorobą nowotworową nie. Jeśli chodzi o zaopatrzenie i rodzaj sprzętu stomijnego, to zmieniły się one bardzo w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Dzisiaj nie jesteśmy w stanie poznać, kto ma stomię, a kto nie. Worki i zaopatrzenie stomijne są coraz lepszej jakości. W naszym zespole jest specjalnie wykwalifikowana pielęgniarka stomijna, której celem jest edukowanie pacjentów i ich bliskich - kiedy i w jaki sposób zakładać worek, jakich preparatów używać. Dobieramy sprzęt odpowiedni dla konkretnego pacjenta, aby jego komfort życia był jak najwyższy.

Colorectal Cancer Unit
Zespół działający w Regionalnym Ośrodku Onkologicznym WWCOiT im. M. Kopernika w Łodzi i specjalizujący się w leczeniu nowotworów jelita grubego zgodnie z najnowocześniejszymi standardami. Składa się m.in. z chirurgów, radioterapeutów, chemioterapeutów, a także radiologów, psychologów, genetyków i pielęgniarek stomijnych. Towarzyszą i wspierają pacjentów od początku procesu leczenia. Wykonują badania, konsultują wyniki, planują leczenie, przeprowadzają operacje chirurgiczne zgodnie z najlepszymi standardami. Jedyny taki ośrodek w Łódzkiem, który skupia wszystkie te działania w jednym miejscu.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści (5) - oszustwo na kartę NFZ

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki