W PRL przed świętami na półkach pojawiały się pomarańcze i banany. Świąteczne zakupy w PRL

W 1964 roku informowano, że do Łodzi trafi 40 tysięcy choinek. Można je było kupić w składach opałowych. Dziennikarze zachęcali, by jak najszybciej zaopatrzyć się w świąteczne drzewka, bo może ich zabraknąć.

Odwiedziliśmy kilka składów opałowych i przy ul. Nawrot już kończyła się sprzedaż rannego transportu, czyli 450 choinek - relacjonowali reporterzy „Dziennika Łódzkiego”. - W składzie przy ul. Wojska Polskiego sytuacja podobna. Tłok ogromny, a choinki jeszcze ładniejsze. Za ponad metrowe drzewko płaciło się 18 złotych.

Informowano też, że przed świętami do sklepów dotarło 30 ton jugosłowiańskich i bułgarskich śliwek suszonych, 300 ton cytryn i 150 ton pomarańczy. Miało nie zabraknąć importowanych alkoholi, a przede wszystkim sprowadzonego z zagranicy soku pomidorowego. Nie brakowało ogórków konserwowych, chrzanu i marynowanych grzybów. A jak przedstawiał się świąteczny program radiowo – telewizyjny?

Hitem radia miał być 13 odcinek „Kabaretu Starszych Panów”.Teatr Telewizji zapraszał na spektakl „Miód kasztelański” Józefa Ignacego Kraszewskiego. W głównych rolach występowali Barbara Drapińska, Czesław Wołłejko, Andrzej Łapicki. Można było obejrzeć francuski film „Przygody Dyla Sowizdrzała” z Gerardem Philipe w roli głównej, a także „Powrót Lasse” z Elizabeth Taylor.

Przed Bożym Narodzeniem 1964 roku w Łodzi uruchomiono wypożyczalnie telewizorów. Mieściła się w Stacji Obsługi Radiotechnicznej przy al. 1 Maja 24. Zainteresowanie jej usługami było tak duże, że trzeba było się zapisać na wypożyczenie telewizora na święta. Klienci do dyspozycji mieli „Korale”, „Alladyny”, „Szafiry”, w sumie 70 sztuk.

W 1969 roku reporterzy „Dziennika Łódzkiego” pisali, że przedświąteczne zakupy nie powinny być koszmarem jak w latach ubiegłych. Zapewniono, że łódzkie sklepy zaopatrzono w podstawowe artykuły, a więc cukier, masło, groch. Problem był z artykułami pochodzącymi z importu, a więc pomarańczami, figami, śliwkami, orzechami. Zapewniano, że nie powinno być za to kłopotów z kupnem świątecznych karpi. Obliczano, że w czasie świąt łodzianie zjedzą 400 ton tych ryb., czyli o 13 procent więcej niż w poprzednim roku. A przed Bożym Narodzeniem w sklepach miał pracować dodatkowy personel. Wygospodarowano nawet specjalny fundusz na pensje dla niego.

A łodzianie narzekali, że od dłuższego czasu nie mogą kupić chałwy. J. Mikaszewski. dyrektor „Optimy” tłumaczył, że powodem jest niedobór surowca niezbędnego do jej produkcji, a więc ziarna sezamowego. Ostatnio fabryka otrzymała 2.500 ton tego produktu z Tanzanii, ale dotarł on z dużym opóźnieniem. Ale dyrektor zapewnił, że ziarno jest już przerabiane na miazgę sezamowa, półfabrykat niezbędny do produkcji chałwy, która niedługo powinna trafić do łódzkich sklepów.

W 1972 roku zapewniano, że przed gwiazdką w sklepach nie zabraknie zabawek. Sprowadzono więcej niż zwykle lalek i zabawek mechanicznych.

Rodzice narzekali tylko na brak koni na biegunach – zauważali reporterzy „Dziennika Łódzkiego”. - Zapewniono nas jednak, że w najbliższych dniach nadejdą dostawy tych zabawek. Kierownicy sklepów twierdzą, że znacznie poprawiła się jakość zabawek, a także ich estetyka. Panuje też opinia, że zabawki są trwalsze. Niestety nie ma wśród nich nowości. Spodziewane są tylko przyjemne maskotki czeskie. Sklepy zostały zaopatrzone też w sztuczne choinki, które cieszą się coraz większym powodzeniem. Sprowadzono 15 tysięcy takich choinek. Można też kupić komplety lampek. W hurtowniach leży 70 tysięcy żarówek do nich.

W 1974 roku w ostatnią przedświąteczną niedzielę otwarte były sklepy. „Universal” oraz Handlowy Dom Dziecka przygotowały dla łodzian artykuły o wartości 200 milionów złotych. Były wśród nich swetry z dzianiny dla pań, krawaty z „Ortalu”, pantofle balowe, tkaniny na sukienki karnawałowe, a także bluzki „bucle”.Poza tym w „Universalu” rozpoczął się tydzień sprzedaży wyrobów z Czechosłowacji. Można było kupić autosyfony, komplety garnków o podwójnych dnach, skafandry z błyszczącego materiału, bieliznę damską i męską.

Hitem była biżuteria z „Jablonexu”, a także środki do czyszczenia samochodów. Natomiast łódzkie ciastkarnie zapowiadały, przed Bożym Narodzeniem, że wypieką 132 ton ciast. Pomóc w tym miało otwarcie nowego zakładu przy ul.Rydzowej. Wiele pracy miały też instruktorki Ośrodka Gospodarstwa Domowego Ligi Kobiet. Na pokazach w zakładach pracy radziły jak nakryć stół i przygotować świąteczne potrawy.

W 1977 roku zdumienie wywołał pewien łodzianin, który na wigilie i dwa dni świąt wynajął pokój w oddanym właśnie do użytku hotelu „Światowid”. Mężczyzna stwierdził, że do takiego kroku zmusił go przyjazd teściowej na Boże Narodzenie. Uznał, że woli spędzić święta w hotelu niż z teściową w domu.

W grudniu 1979 roku zauważano, że coraz większa zamożność naszego społeczeństwa stawia przed handlem coraz wyższe wymagania. Nie wszędzie jednak handel pracował tak jak powinien. Cieszono się za to, że zwiększa się ilość ślubów. Tylko w grudniu przed urzędnikiem USC stanęło 1700 par.

Wiele z nich podejmie gości lampką szampana w lokalach USC – dodawano. - Taki zwyczaj staje się tradycją i zastępuje drogie przyjęcia weselne. Najwięcej ślubów będzie zawartych pierwszego dnia świąt i w sylwestra.

Informowano, że w szczycie świątecznych zakupów łódzkie sklepy otrzymały 40 ton bananów, 310 ton pomarańcz i grapefruitów.
- Pomarańcze błyskawicznie znikają z półek, grapefruity stanowiące 25 procent dostaw, leżą dłużej – zauważano. - Nie ma problemów z zaopatrzeniem w rodzynki, które są w ciągłej sprzedaży. Tartego chrzanu i ćwikły handel też przygotował dużo. Otrzymaliśmy 80 ton majonezu.

Przed Bożym Narodzeniem 1980 roku były spore trudności z zaopatrzeniem, więc tropiono spekulantów.

- W okresie przedświątecznym spekulacja przybrała zastraszające rozmiary! - grzmiał „Dziennik Łódzki”. - Nie tylko w halach targowych, ale też przed „Delikatesami” i pobliżu innych sklepów można obserwować nielegalny handel masłem, margaryną, słodyczami i mięsem. Spekulanci za paczkę masła żądają 80 zł, za margarynę – 40 – 50 zł, a tabliczkę czekolady 120 złotych. A kilogram żeberek kosztuje 100 złotych. Mimo wprowadzonych limitów spekulanci mają w koszykach nawet 20 paczek masła. Na wniosek prezydenta Łodzi w kolegiach ds. wykroczeń został wprowadzony tryb przyspieszony dla spekulantów. Funkcjonariusze MO przystąpili do wzmożonej kontroli miejsc, gdzie odbywa się ten nielegalny handel.

Rok 1982 był rokiem stanu wojennego. Zapewniano, że łódzki „Hortex” upiecze na świąteczne stoły 26 ton różnego rodzaju ciast. Nowością były torciki – brzoskwiniowy, makowy, jabłkowy. A także rolada kokosowa i makowa, cztery rodzaje piernika, siedem rodzajów bab i babek świątecznych.

Staramy się jak możemy, by nasi klienci nie dostrzegli braku niektórych składników niezbędnych do wypieków – zapewniał Jan Kosecki, szef produkcji „Horteksu”. - Nasi zaopatrzeniowcy przemierzają Polskę wzdłuż i szerz, by je zdobyć. Na ogół odbywa się to na zasadzie wymiany. Jeśli mamy nadwyżki wymieniamy się z innymi firmami cukierniczymi. Niestety podrożały ogromnie surowce i ceny naszych produktów musiały zdrożeć. 3-kilowa puszka importowanych ananasów kosztuje około 600 złotych. Za trzylitrowe opakowanie kompotu z czereśni i wiśni trzeba zapłacić 700 złotych. Za kilogram łuskanych orzechów włoskich płacimy 900 złotych./

Ożywiony ruch panował na „Górniaku”. Łodzianie kupowali kapustę kiszoną po 500 złotych za kilo. Włoskie orzechy kosztował 300 – 350 zł za kilo, a laskowe – 700 – 1000 zł. Dorodną jodłę można było kupić za 700 – 800 złotych, a świerk za 500 – 600 zł.

- Nie brakowało ptactwa domowego – relacjonował reporter „Dziennika Łódzkiego”. - Indory sprzedawano po 2000 – 3000 zł za sztukę, gęsi za 1100 – 1700 zł, kaczki po 700 – 900 złotych. Różne były ceny kur i kurczaków. Oferowano je za 400 – 1100 złotych. Trzeba przyznać, że dostawcy drobiu dopisali. Przywozili ptaki nawet z bardzo odległych miejscowości robią konkurencję dużym fermom hodowlanym.

W grudniu 1982 roku łodzianie otrzymali też dodatkowe transporty wyrobów dziewiarskich i pończoszniczych warte 11,5 miliona złotych. Informował o tym działający wtedy w mieście sztab do spraw zaopatrzenia rynku.

Dotarły też transporty proszku do prania i mydła, które zapewnią pokrycie dodatkowych przydziałów na te artykułu – informowali przedstawiciele łódzkiego sztabu. - W łódzkich składach opałowych jest też więcej węgla dzięki dostawom 25 tysięcy ton. Wprowadzenie w województwie miejskim łódzkim kartek na jajka zahamowało ich wykup. Klienci czekają z zakupem do okresu bezpośrednio przed świętami. Sporo krytycznych uwag zgłoszono pod adresem pracy niektórych sklepów mięsnych. Panuje w nich bałagan kartkowy, nie zawsze przestrzega się sprzedaży odpowiedniej ilości mięsa i wędlin.

Przed Bożym Narodzeniem 1985 roku informowano o wyrokach, które zapadły w procesach „meliniarzy”. Na trzy lata więzienia i 100 tysięcy złotych grzywny skazano Annę S., mieszkankę ul. Żwirki za spekulacyjny obrót winem. W ciągu trzech lat miała sprzedać nielegalnie 800 litrów tego wina. Natomiast na rok więzienia i 70 tysięcy zł grzywny skazano Janisławę Ł, która zajmowała się produkcją bimbru. Za prowadzenie tego samego procederu wyrok 2 lat więzienie i 350 tysięcy zł grzywny usłyszała też Marianna M. Sąd orzekł też przepadek jej auta marki fiat.

Przygotowywano się też do „Gwiazdki Łódzkiej”, która 13 grudnia rozpoczynała się w okolicach Hali Sportowej.

Takiej imprezy jeszcze w Łodzi nie było! - tak ją reklamowano. - Ruszą dwie karuzele, kolejka szynowa, zobaczymy nasze oblicze w krzywym zwierciadle. Co odważniejsi będą mogli zabawić się w makabryczną grę zwaną odciętą głową. Natomiast wewnątrz Hali Sportowej będzie odbywał się handel. Towaru powinno być w bród, bo udział w „Gwiazdce” zadeklarowały wszystkie łódzkie domy towarowe, będą również spółdzielnie rzemieślnicze. Upominki przyjadą z zaprzyjaźnionego Słupska oraz z gór.

Odbywały się też kiermasze garmażeryjne. Organizowało go w restauracjach, barach i kawiarniach PSS „Społem”. W sumie było 18 takich kiermaszy. W trzech restauracjach: „Nad łódką”, „Kaskada” i „Casanowa” sprzedawano wyroby garmażeryjne tylko na indywidualne zamówienia klientów.